Kijk op de week van 26 juni – 3 juliDit overzicht van de stand van zaken rond het front wordt begin van de week opgesteld door Guido van Leemput en verschijnt op www.stopdeoorlogamsterdam.nl.
Afgelopen vrijdag werd duidelijk wat het plan van Oekraïne wordt voor de rest van het jaar. Naast het herbevestigen van Amerikaanse steun door middel van inlichtingen over Russische posities, bestaat de ambitie van Oekraïne eruit dat het belangrijke stukken grondgebied herovert. Dat zou in de herfst gerealiseerd moeten zijn. Vervolgens wil Oekraïne artillerie- en raketsystemen tot aan de grens van de Krim brengen en verder doordringen in Oost-Oekraïne. Daarna zou Oekraïne, in die situatie, de onderhandelingen met Rusland openen. Dat zeggen althans drie verschillende bronnen tegen de Washington Post. Wat zijn de vooruitzichten op succesvolle uitvoering van dit plan? Guido van Leemput is mede-initiatiefnemer van 'Stop de Oorlog Amsterdam'. Zijn boek over de oorlog, 'De gelaagde oorlog in Oekraïne en de botsing van grootmachten' is hier te bestellen. |
|
Dat brengt me op de volgende punten:
1. Situatie aan het front
De eerste maand van het Oekraïens offensief heeft niet veel voortuitgang gebracht. Berichten spreken van een bloedige, hete oorlog waarbij Oekraïne te langzaam vordert onder het lijden van zware materiële en personele verliezen. Tegelijkertijd zou op sommige plaatsen ook Rusland geringe vorderingen maken.
De Russische krijgsmacht, in verdedigende positie, slaagt erin grote delen van de westerse zware wapens uit te schakelen. Inmiddels is 13% van de door het Westen geleverde tanks en pantserwagens uitgeschakeld. Daarnaast is 22% van de door de VS geleverde Bradley pantservoertuigen verloren gegaan.
Dat zijn forse verliezen. Dat komt door de enorme ondermijning van de gehele frontlijn van ruim 1000 kilometer en de effectieve inzet door Rusland van helikopters en zichzelf vernietigende drones die met succes op de Oekraïense cavalerie wordt afgevuurd.
2. Overwegingen in Oekraïne en in het Westen
Als gevolg van deze ontwikkelingen wordt de vraag nog dringender in Westerse regeringen: Hoe bewapenen we Oekraïne en hoe sluiten we dat land in het Westerse bondgenootschap in?
De chef-staf van het Oekraïense leger, Valeri Zaloesnji, heeft zijn inzichten over het verloop van de oorlog gegeven en zijn wensen op tafel gelegd. Hij is ‘pissed-off’ dat het Westen niet voldoende wapens levert en hij vindt het belachelijk om een offensief te moet voeren zonder luchtsteun. Dat zou het Westen zelf nooit doen, waarom verwachten ze het dan van Oekraïne? Daarom wil Zaloesnji meer granaten en vliegtuigen. Bovendien vraagt hij om geduld met het behalen van aansprekende resultaten.
De discussies over bewapening van Oekraïne gaan in hoog tempo door. De VS staan waarschijnlijk op het punt om de in Oekraïne felbegeerde lange-afstandsartillerie ATACMS te leveren. Dat kanon wil de Oekraïense legerleiding al sinds september 2023 hebben. Maar vanwege het grote bereik zou dat de rem van de escalatie halen.
Dat beleid bestaat eruit om niet toe te staan Russisch grondgebied te bereiken maar het is inmiddels verregaand gesleten.
In hoog tempo worden ook andere Westerse wapensystemen ter beschikking gesteld. De regering Biden beloofde afgelopen week het 41ste wapenpakket van de VS voor Oekraïne nu met een waarde van een half miljard. Daarin veel van de wapens die momenteel hard slijten aan het front.
Ook Australië beloofde afgelopen week een 70-tal voertuigen te sturen als onderdeel van het laatste militaire steunpakket ter waarde van 73,5 miljoen Amerikaanse dollars.
De Duitse firma Rheinmetall stuurt 20 gepantserde infanterievoertuigen van het type Marder.
En tenslotte onderhandelt Oekraïne met Polen over de aankoop van aanvalsraketten voor de marine.
3. Het optrekken van een nieuw ijzeren gordijn
In de aanloop tot de NAVO-top van Vilnius op 11 juli zijn er twee grote gespreksonderwerpen.
Twee voorbeelden daarvan van de afgelopen week.
Wat de uitkomst van de oorlog ook wordt, de oostgrens van de NAVO wordt verder versterkt tot een nieuw IJzeren Gordijn.
4. Na de muiterij - diepgaand Russisch onderzoek naar ‘besluiteloosheid’
Vorige week zaterdag was het grote nieuws dat over de muiterij van de Wagnergroep tegen de Defensietop van de Russische regering. Tijdens de vredesactie op 24 juni ging ik daarop in.
Inmiddels weten we dat de baas van Wagner, Prigozhin, door tussenkomst van Wit-Rusland de muiterij heeft afgeblazen en daar domicilie heeft gekozen.
Wat de deal precies inhoudt is niet duidelijk. Met de deal is het gevecht over de toekomst van Rusland op een zijspoor geparkeerd.
Volgens president Poetin zijn zeker 13 Russische piloten of inzittenden van luchtvaartuigen om het leven gekomen bij de bestrijding van de muiterij van Wagner.
Poetin probeert de zaak klein te houden. Hij maakt een onderscheid tussen de leiding en de contractarbeiders van Wagner. Hoe dit precies zal verlopen is nog niet duidelijk. Volgens de klassieke maffia-methode zou gedreigd zijn familieleden van de Wagner-desperado’s iets aan te doen.
Prigozhin heeft inmiddels ook een videotoespraak van 11 minuten gehouden. Onduidelijk is of hij nog een basis in de Russische heersende klasse heeft.
Verschillende bronnen melden de arrestatie van generaal Surovikin op verdenking van medeplichtigheid aan de muiterij.
In het kielzog van deze mededeling wordt ook een zuivering op grotere schaal gemeld in de rangen van de Russische krijgsmacht of de staat. Hoeveel steun er onder Russische officieren was, is niet duidelijk Daarom wordt ook ‘besluiteloosheid’ onderzocht. Gingen de Russische officieren in de door Wagner bezette stad Rostov-aan-de-Don akkoord met de muiterij, waren ze besluiteloos van zichzelf, of gedisciplineerd als een goede soldaat wachtend op een bevel uit Moskou? Het onderzoek naar de ‘besluiteloosheid’ kan nog interessante kwesties opleveren.
5. Onderhandelingen begonnen?
Vorig weekend kwamen de landen van de G7 in Kopenhagen bijeen met een paar leden van de BRICS, (nl Brazilië, India, Zuid-Afrika) en met Turkije en ook Saoedi-Arabië, om te praten over de oorlog in Oekraïne. Het gaat officieel om een initiatief van de Oekraïense regering om meer internationale steun te organiseren voor het tien-punten-plan van Zelensky. Dat betekent dat ook de BRICS-landen die niet in het Oekraïne-kamp zaten hun visie zullen inbrengen. Het overleg lijkt niet veel concreets te hebben opgeleverd, ‘de eerste voorgesprekken hebben plaatsgehad’, maar er wordt een vervolg voorzien.
De deur staat open naar ‘de achterkamer’, is de conclusie van een Duitse krant die stelt dat er zonder Rusland (en China) geen echte onderhandelingen zijn.
Hoewel China niet aanwezig was liet de Chinese diplomaat Fu Cong in Brussel weten het herstel van de Oekraïense grenzen van 1991 te steunen. Hij voegde eraan toe dat historische onderwerpen deel van de onderhandelingen zijn.
Als dit een serieuze route is, wordt het een kwestie van tijd dat dit traject samenvalt met de situatie op het slagveld. Of deze situatie nu gunstig uitvalt voor Oekraïne of niet.
Tot volgende week.
Guido van Leemput is mede-initiatiefnemer van Stop de Oorlog Amsterdam. Hij was eerder mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief, dat is opgegaan in Stop de Oorlog Amsterdam.
- De situatie aan het front
- De bewapening van Oekraïne
- Opbouw ijzeren gordijn
- Na de muiterij
- Onderhandelingen?
1. Situatie aan het front
De eerste maand van het Oekraïens offensief heeft niet veel voortuitgang gebracht. Berichten spreken van een bloedige, hete oorlog waarbij Oekraïne te langzaam vordert onder het lijden van zware materiële en personele verliezen. Tegelijkertijd zou op sommige plaatsen ook Rusland geringe vorderingen maken.
De Russische krijgsmacht, in verdedigende positie, slaagt erin grote delen van de westerse zware wapens uit te schakelen. Inmiddels is 13% van de door het Westen geleverde tanks en pantserwagens uitgeschakeld. Daarnaast is 22% van de door de VS geleverde Bradley pantservoertuigen verloren gegaan.
Dat zijn forse verliezen. Dat komt door de enorme ondermijning van de gehele frontlijn van ruim 1000 kilometer en de effectieve inzet door Rusland van helikopters en zichzelf vernietigende drones die met succes op de Oekraïense cavalerie wordt afgevuurd.
2. Overwegingen in Oekraïne en in het Westen
Als gevolg van deze ontwikkelingen wordt de vraag nog dringender in Westerse regeringen: Hoe bewapenen we Oekraïne en hoe sluiten we dat land in het Westerse bondgenootschap in?
De chef-staf van het Oekraïense leger, Valeri Zaloesnji, heeft zijn inzichten over het verloop van de oorlog gegeven en zijn wensen op tafel gelegd. Hij is ‘pissed-off’ dat het Westen niet voldoende wapens levert en hij vindt het belachelijk om een offensief te moet voeren zonder luchtsteun. Dat zou het Westen zelf nooit doen, waarom verwachten ze het dan van Oekraïne? Daarom wil Zaloesnji meer granaten en vliegtuigen. Bovendien vraagt hij om geduld met het behalen van aansprekende resultaten.
De discussies over bewapening van Oekraïne gaan in hoog tempo door. De VS staan waarschijnlijk op het punt om de in Oekraïne felbegeerde lange-afstandsartillerie ATACMS te leveren. Dat kanon wil de Oekraïense legerleiding al sinds september 2023 hebben. Maar vanwege het grote bereik zou dat de rem van de escalatie halen.
Dat beleid bestaat eruit om niet toe te staan Russisch grondgebied te bereiken maar het is inmiddels verregaand gesleten.
In hoog tempo worden ook andere Westerse wapensystemen ter beschikking gesteld. De regering Biden beloofde afgelopen week het 41ste wapenpakket van de VS voor Oekraïne nu met een waarde van een half miljard. Daarin veel van de wapens die momenteel hard slijten aan het front.
Ook Australië beloofde afgelopen week een 70-tal voertuigen te sturen als onderdeel van het laatste militaire steunpakket ter waarde van 73,5 miljoen Amerikaanse dollars.
De Duitse firma Rheinmetall stuurt 20 gepantserde infanterievoertuigen van het type Marder.
En tenslotte onderhandelt Oekraïne met Polen over de aankoop van aanvalsraketten voor de marine.
3. Het optrekken van een nieuw ijzeren gordijn
In de aanloop tot de NAVO-top van Vilnius op 11 juli zijn er twee grote gespreksonderwerpen.
- Welke formele status krijgt Oekraïne ten opzichte van de NAVO? Een lidmaatschap nu is uitgesloten omdat de NAVO daarmee helemaal en formeel in de oorlog in Oekraïne wordt gezogen.
- De mate van bewapening. Niet alleen van Oekraïne en vooral van de NAVO zelf. Dat gaat niet alleen over de hoogte van de defensiebegrotingen maar ook over sterkte van het IJzeren Gordijn dat aan de huidige oostgrens van de NAVO zal worden opgetrokken.
Twee voorbeelden daarvan van de afgelopen week.
- In Rukla liggen Duitse en Nederlandse troepen ter ondersteuning van de Litouwense krijgsmacht. Aanvankelijk was dat in roulatieservice. Na enkele maanden worden de troepen vervangen door nieuwe. Duitsland zegt nu dat het permanent een brigade zal vestigen in Litouwen. Er komt dus een Duitse basis in Litouwen.
- Daarnaast zal Polen het eigen deel van het Amerikaanse raketschild versterken. Dat werd afgelopen week duidelijk door het tekenen van een contract ter waarde van 15 miljard dollar met de Amerikaanse regering. Het Poolse deel van het raketschild bestaat al jaren en is altijd een doorn in het Russische oog geweest.
Wat de uitkomst van de oorlog ook wordt, de oostgrens van de NAVO wordt verder versterkt tot een nieuw IJzeren Gordijn.
4. Na de muiterij - diepgaand Russisch onderzoek naar ‘besluiteloosheid’
Vorige week zaterdag was het grote nieuws dat over de muiterij van de Wagnergroep tegen de Defensietop van de Russische regering. Tijdens de vredesactie op 24 juni ging ik daarop in.
Inmiddels weten we dat de baas van Wagner, Prigozhin, door tussenkomst van Wit-Rusland de muiterij heeft afgeblazen en daar domicilie heeft gekozen.
Wat de deal precies inhoudt is niet duidelijk. Met de deal is het gevecht over de toekomst van Rusland op een zijspoor geparkeerd.
Volgens president Poetin zijn zeker 13 Russische piloten of inzittenden van luchtvaartuigen om het leven gekomen bij de bestrijding van de muiterij van Wagner.
Poetin probeert de zaak klein te houden. Hij maakt een onderscheid tussen de leiding en de contractarbeiders van Wagner. Hoe dit precies zal verlopen is nog niet duidelijk. Volgens de klassieke maffia-methode zou gedreigd zijn familieleden van de Wagner-desperado’s iets aan te doen.
Prigozhin heeft inmiddels ook een videotoespraak van 11 minuten gehouden. Onduidelijk is of hij nog een basis in de Russische heersende klasse heeft.
Verschillende bronnen melden de arrestatie van generaal Surovikin op verdenking van medeplichtigheid aan de muiterij.
In het kielzog van deze mededeling wordt ook een zuivering op grotere schaal gemeld in de rangen van de Russische krijgsmacht of de staat. Hoeveel steun er onder Russische officieren was, is niet duidelijk Daarom wordt ook ‘besluiteloosheid’ onderzocht. Gingen de Russische officieren in de door Wagner bezette stad Rostov-aan-de-Don akkoord met de muiterij, waren ze besluiteloos van zichzelf, of gedisciplineerd als een goede soldaat wachtend op een bevel uit Moskou? Het onderzoek naar de ‘besluiteloosheid’ kan nog interessante kwesties opleveren.
5. Onderhandelingen begonnen?
Vorig weekend kwamen de landen van de G7 in Kopenhagen bijeen met een paar leden van de BRICS, (nl Brazilië, India, Zuid-Afrika) en met Turkije en ook Saoedi-Arabië, om te praten over de oorlog in Oekraïne. Het gaat officieel om een initiatief van de Oekraïense regering om meer internationale steun te organiseren voor het tien-punten-plan van Zelensky. Dat betekent dat ook de BRICS-landen die niet in het Oekraïne-kamp zaten hun visie zullen inbrengen. Het overleg lijkt niet veel concreets te hebben opgeleverd, ‘de eerste voorgesprekken hebben plaatsgehad’, maar er wordt een vervolg voorzien.
De deur staat open naar ‘de achterkamer’, is de conclusie van een Duitse krant die stelt dat er zonder Rusland (en China) geen echte onderhandelingen zijn.
Hoewel China niet aanwezig was liet de Chinese diplomaat Fu Cong in Brussel weten het herstel van de Oekraïense grenzen van 1991 te steunen. Hij voegde eraan toe dat historische onderwerpen deel van de onderhandelingen zijn.
Als dit een serieuze route is, wordt het een kwestie van tijd dat dit traject samenvalt met de situatie op het slagveld. Of deze situatie nu gunstig uitvalt voor Oekraïne of niet.
Tot volgende week.
Guido van Leemput is mede-initiatiefnemer van Stop de Oorlog Amsterdam. Hij was eerder mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief, dat is opgegaan in Stop de Oorlog Amsterdam.