Kijk op de week van 12 - 18 september 2023Dit overzicht van de stand van zaken rond het front wordt begin van de week opgesteld door Guido van Leemput en verschijnt dan op www.stopdeoorlogamsterdam.nl.
President Zelensky heeft twijfelaars over de wijze van oorlog voeren in het Westen gewaarschuwd. Of je bent 100% voor Oekraïne - en zo niet dan steun je Poetin. Daarmee gaf hij aan dat de situatie waarin Oekraïne verkeert steeds moeilijker wordt. Het contraoffensief dat begin juni is gestart levert magere resultaten op. Dat leidt in diverse regeringskringen in het Westen en ook zelfs in de NAVO tot twijfel over de effectiviteit van de gekozen werkwijze. Die werkwijze bestaat nu uit tomeloos bewapenen. Dat moet zo blijven vindt de Oekraïense regering. Zelensky deed er nog een schepje bovenop. Als de hulp aan Oekraïne wordt gekortwiekt dan weet ik niet hoe de massa van Oekraïense vluchtelingen in Europa hierop gaat reageren, zei hij. ‘Het is onduidelijk hoe zij zullen reageren als hun land in de steek wordt gelaten…’ Het is een verkapt dreigement. Na het disciplineren van Oekraïense critici worden nu de Europese landen onder druk gezet. Guido van Leemput is mede-initiatiefnemer van 'Stop de Oorlog Amsterdam'. Zijn boek over de oorlog, 'De gelaagde oorlog in Oekraïne en de botsing van grootmachten' is hier te bestellen. |
|
Dat brengt me op de volgende punten:
Vastlopend front
Zelensky had een driedubbele boodschap afgelopen week. Naast het bovengenoemde dreigement sprake hij dankbaarheid uit voor alle Westerse militaire hulp. Het tweede deel was een bittere klacht. De wapens komen te laat. Rusland was daardoor in staat sterke verdedigingswerken op te bouwen. Er door heen breken gaat amper en alleen met hoge kosten aan mensen en materieel. Daarom moet er sterk op worden aangedrongen om deze werkwijze voort te laten duren, desnoods in een lange oorlog. Als je daarvan terugkomt, ben je een Poetin-lover en kun je morrende vluchtelingen verwachten..
De vorderingen in het offensief gaan zo traag, dat belangrijke westerse officials in de Oekraïense oorlogvoering er geen twijfel meer over laten bestaan. Het militair verdrijven van Rusland uit Oekraïne is een ‘zeer hoge lat’ om overheen te springen. Dat zegt generaal Milley de chef-staf van de Amerikaanse strijdkrachten. Milley zei bij een andere gelegenheid ook dat vanwege de te verwachten herfstregens het front vast komt te zitten. Hij houdt op 30 tot 45 dagen. Dat is half oktober, begin november. Dan begint de natte herfst. De Oekraïense regering reageerde hierop dat ze zich niet zal laten afschrikken door een natte herfst en later het koude winterweer. De oorlog gaat gewoon door. Ook Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de NAVO, voorspelt en waarschuwt dat de oorlog lang zal duren.
De afgelopen week zijn in de omgeving van Bachmoet een paar dorpjes heroverd. Dat wordt als gestage vooruitgang gepresenteerd. Dat komt Zelensky goed te pas, want later deze week is hij op bezoek in de VS en wil hij verdere steun lospraten en dan is het wijzen op vooruitgang een goed hulpmiddel. Daarmee kan ook hij Amerikaanse twijfelaars over de pas afsnijden.
De oorlog gaat door ondanks de modder van de herfst of de vorst van de winter. De Amerikaanse regering laat weten, bij monde van minister Blinken, geen bezwaar meer te hebben bij de inzet van Amerikaanse wapens ín Rusland. Daarbij heeft Blinken ook geen bezwaar meer tegen de levering van het langeafstandsraketprojectiel ATACMS. Daar vraagt Oekraïne al meer dan een jaar over. Het gaat kennelijk gebeuren. Dat gold tot nu toe als taboe, maar ook dat slijt.
Het patroon dat zich aftekent is dat het front in de winter stil komt te staan of langzaam rommelt en dat de volgende lente de oorlog een nog veel zwaarder karakter krijgt. Met vliegtuigen en langeafstandsraketten. Over de komst van de F-16’s volgend jaar worden door de hoogste generaal van de Amerikaanse luchtmacht relativerende opmerkingen gemaakt. De waarde van de F-16 zal niet onmiddellijk duidelijk zijn.
De aanvallen op de Krim
Oekraïne is een campagne tegen de Russische verdediging van de Krim te zijn begonnen. Aanvankelijk leek het vooral om propaganda te gaan: Kijk, we kunnen dat wel. Inmiddels wordt gestaag gewerkt aan de ondermijning van Russische gevechtskracht op de Krim en van de Zwarte Zeevloot. Of dat Rusland zwaar verontrust is niet duidelijk, maar het is een tweede front.
Afgelopen week waren er aanvallen op de Russische werven in de marinehaven van Sebastopol, dé Russische marinehaven op de Krim. Zeker tien kruisraketten werden afgevuurd. En hoewel er zeven zouden zijn neergehaald voordat ze doel troffen, was het een affront voor Rusland dat het drie raketten wel lukte om twee schepen op de werf te beschadigen. Zelfs het Russische persbureau Tass moest het toegeven. Hoe kon dat? De Britse pers weet zeker dat het gebeurde met behulp van Storm Shadow raketten die Groot-Brittannië eerder dit jaar cadeau had gedaan.
De oorlog om de Krim wordt steeds manifester. Dat betekent dat ook het escalatiegevaar toeneemt.
Voedseloorlog
Naast het contraoffensief van Oekraïne op land en de aanvallen op de Krim is er ook de volledig ontbrandde voedseloorlog. Sinds dat Rusland de overeengekomen internationale afspraak opzegde om voedsel uit te kunnen voeren, deze zomer, heeft Rusland al zeker 150 aanvallen op havens en silo’s uitgevoerd om Oekraïne het exporteren te verhinderen.
Afgelopen vrijdag is een Europese vrijstelling afgelopen voor vijf Midden-Europese landen om hun markt te beschermen tegen de overvloed van Oekraïens voedsel. Dit om te voorkomen dat de eigen boeren boos worden vanwege een dalende prijs van hun eigen producten. Afgelopen weekend bleek dat drie van de vijf landen, nl. Hongarije, Polen, Slowakije op hun standpunt blijven staan dat geen Oekraïens voedsel in hun land mag worden ingevoerd. Dat bederft de eigen markt en de positie van de eigen boeren en er binnenkort bovendien verkiezingen in Polen. Volstrekt logisch allemaal. Doorvoer mag wel over de ‘solidariteitsweg’ uit Oekraïne.
De VN blijft proberen om de voedseldeal te repareren. Onduidelijk is nu of Oekraïne de aangekondigde arbitrage tegen Polen, Hongarije en Slowakije zal doorzetten.
Proces tegen Yurii Sheliazenko
Ik heb al eerder gewezen op de tendens tot het disciplineren van andersdenkenden in Oekraïne. En ook op het toenemend aantal dienstplichtontduikers. Het moet om duizenden mensen gaan. In Oekraïne bestaat al jaren een piepkleine pacifistische vereniging die zich toelegt op openlijke dienstweigering. Dat deden ze al voor de Russische invasie en dat is woordvoerder Sheliazenko luid en duidelijk blijven doen. Tegelijkertijd keurde hij de Russische invasie vanaf het begin af.
Een paar weken geleden was er al een huiszoeking bij hem thuis. Deze week komt het tot een proces tegen vanwege ‘propaganda voor Rusland’. Zie de bron voor een internationale steunactie. Een absurde aanklacht en makkelijk aantoonbare onzin. De wet van Zelensky is kennelijk toegepast op Sheliazenko. Wie niet voor ons is, is voor Poetin en wordt aangepakt.
Detente Now
Een groep vooraanstaande burgers in Duitsland, onder wie Peter Brandt, de zoon van wijlen bondskanselier Willy Brandt, heeft onder de naam Detente Now een concreet en gedetailleerd vredesvoorstel gepubliceerd om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. De analyse van Detente Now gaat als volgt: Het was een agressieve imperialistische aanval van Rusland en er is het recht op zelfverdediging van en voor Oekraïne. Ook constateert Detente Now dat deze oorlog niet door Oekraïne te winnen is. Het verhaal dat Rusland andere landen in Europa zou willen aanvallen wordt als onjuiste gezien. Tevens worden recente voorbeelden gegeven, citaten van Poetin uit de laatste anderhalf jaar, waarin hij bereidheid toont om te onderhandelen.
Detente Now vindt dat het niet alleen Oekraïne moet zijn dat uitmaakt of ongeacht de kosten van vernietiging doorgevochten moet worden terwijl de doelen onbereikbaar zijn. Het is ook in het belang van Europese landen dat de oorlog stopt. Er is onvoorwaardelijke steun voor Oekraïne, maar geen herkenbare strategie. Als gevolg van de uitputting van de Oekraïense strijdkrachten wordt het risico groter dat de oorlog escaleert in een Europese oorlog.
De voortdurende intensivering van de oorlogvoering heeft al veel Oekraïense soldaten en burgers doen omkomen. Hoe langer de oorlog duurt hoe erger het wordt. Het escalatiegevaar neemt toe als gevolg voorspelbare nieuwe Russische offensieven en de voedseloorlog.Aldus Detente Now.
In de tekst wordt verondersteld dat Oekraïne bij een falend contraoffensief om de inzet van Westerse troepen zal vragen. De Oekraïense bevolking immers heeft niet veel jonge mensen meer ter beschikking om te vechten. Rusland heeft tot op heden nog niet de massa van troepen die het heeft ingezet. Er wordt door Detente Now ook vanuit gegaan dat een falend contraoffensief Rusland in staat stelt de inmiddels veroverde gebieden te consolideren.
Tot slot
Eerder constateerde ik dat de oorlog op dit moment is te karakteriseren met drie begrippen. Uitputting, escalatie en twijfel. De reactie van de regering van Oekraïne op de twijfel is repressie. Dat is het inmiddels vierde element. Onderdrukking van kritiek op de gekozen werkwijze. Een pacifist wordt voor de rechter gesleept op basis van valse beschuldigingen. Dreigementen zijn er voor buitenlandse twijfelaars. Het uitgewerkte voorstel voor een diplomatiek offensief van Duitse burgers moet dan ook met beide handen worden aangegrepen en uitgewerkt.
Guido van Leemput is mede-initiatiefnemer van Stop de Oorlog Amsterdam. Hij was eerder mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief, dat is opgegaan in Stop de Oorlog Amsterdam.
- Het vastlopend front
- Oekraïense aanvallen op de Krim
- Voedseloorlog
- Oekraïense pacifist Sheliazenko voor de rechter
- Detente Now – Een uitgewerkt voorstel tot diplomatie
Vastlopend front
Zelensky had een driedubbele boodschap afgelopen week. Naast het bovengenoemde dreigement sprake hij dankbaarheid uit voor alle Westerse militaire hulp. Het tweede deel was een bittere klacht. De wapens komen te laat. Rusland was daardoor in staat sterke verdedigingswerken op te bouwen. Er door heen breken gaat amper en alleen met hoge kosten aan mensen en materieel. Daarom moet er sterk op worden aangedrongen om deze werkwijze voort te laten duren, desnoods in een lange oorlog. Als je daarvan terugkomt, ben je een Poetin-lover en kun je morrende vluchtelingen verwachten..
De vorderingen in het offensief gaan zo traag, dat belangrijke westerse officials in de Oekraïense oorlogvoering er geen twijfel meer over laten bestaan. Het militair verdrijven van Rusland uit Oekraïne is een ‘zeer hoge lat’ om overheen te springen. Dat zegt generaal Milley de chef-staf van de Amerikaanse strijdkrachten. Milley zei bij een andere gelegenheid ook dat vanwege de te verwachten herfstregens het front vast komt te zitten. Hij houdt op 30 tot 45 dagen. Dat is half oktober, begin november. Dan begint de natte herfst. De Oekraïense regering reageerde hierop dat ze zich niet zal laten afschrikken door een natte herfst en later het koude winterweer. De oorlog gaat gewoon door. Ook Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de NAVO, voorspelt en waarschuwt dat de oorlog lang zal duren.
De afgelopen week zijn in de omgeving van Bachmoet een paar dorpjes heroverd. Dat wordt als gestage vooruitgang gepresenteerd. Dat komt Zelensky goed te pas, want later deze week is hij op bezoek in de VS en wil hij verdere steun lospraten en dan is het wijzen op vooruitgang een goed hulpmiddel. Daarmee kan ook hij Amerikaanse twijfelaars over de pas afsnijden.
De oorlog gaat door ondanks de modder van de herfst of de vorst van de winter. De Amerikaanse regering laat weten, bij monde van minister Blinken, geen bezwaar meer te hebben bij de inzet van Amerikaanse wapens ín Rusland. Daarbij heeft Blinken ook geen bezwaar meer tegen de levering van het langeafstandsraketprojectiel ATACMS. Daar vraagt Oekraïne al meer dan een jaar over. Het gaat kennelijk gebeuren. Dat gold tot nu toe als taboe, maar ook dat slijt.
Het patroon dat zich aftekent is dat het front in de winter stil komt te staan of langzaam rommelt en dat de volgende lente de oorlog een nog veel zwaarder karakter krijgt. Met vliegtuigen en langeafstandsraketten. Over de komst van de F-16’s volgend jaar worden door de hoogste generaal van de Amerikaanse luchtmacht relativerende opmerkingen gemaakt. De waarde van de F-16 zal niet onmiddellijk duidelijk zijn.
De aanvallen op de Krim
Oekraïne is een campagne tegen de Russische verdediging van de Krim te zijn begonnen. Aanvankelijk leek het vooral om propaganda te gaan: Kijk, we kunnen dat wel. Inmiddels wordt gestaag gewerkt aan de ondermijning van Russische gevechtskracht op de Krim en van de Zwarte Zeevloot. Of dat Rusland zwaar verontrust is niet duidelijk, maar het is een tweede front.
Afgelopen week waren er aanvallen op de Russische werven in de marinehaven van Sebastopol, dé Russische marinehaven op de Krim. Zeker tien kruisraketten werden afgevuurd. En hoewel er zeven zouden zijn neergehaald voordat ze doel troffen, was het een affront voor Rusland dat het drie raketten wel lukte om twee schepen op de werf te beschadigen. Zelfs het Russische persbureau Tass moest het toegeven. Hoe kon dat? De Britse pers weet zeker dat het gebeurde met behulp van Storm Shadow raketten die Groot-Brittannië eerder dit jaar cadeau had gedaan.
De oorlog om de Krim wordt steeds manifester. Dat betekent dat ook het escalatiegevaar toeneemt.
Voedseloorlog
Naast het contraoffensief van Oekraïne op land en de aanvallen op de Krim is er ook de volledig ontbrandde voedseloorlog. Sinds dat Rusland de overeengekomen internationale afspraak opzegde om voedsel uit te kunnen voeren, deze zomer, heeft Rusland al zeker 150 aanvallen op havens en silo’s uitgevoerd om Oekraïne het exporteren te verhinderen.
Afgelopen vrijdag is een Europese vrijstelling afgelopen voor vijf Midden-Europese landen om hun markt te beschermen tegen de overvloed van Oekraïens voedsel. Dit om te voorkomen dat de eigen boeren boos worden vanwege een dalende prijs van hun eigen producten. Afgelopen weekend bleek dat drie van de vijf landen, nl. Hongarije, Polen, Slowakije op hun standpunt blijven staan dat geen Oekraïens voedsel in hun land mag worden ingevoerd. Dat bederft de eigen markt en de positie van de eigen boeren en er binnenkort bovendien verkiezingen in Polen. Volstrekt logisch allemaal. Doorvoer mag wel over de ‘solidariteitsweg’ uit Oekraïne.
De VN blijft proberen om de voedseldeal te repareren. Onduidelijk is nu of Oekraïne de aangekondigde arbitrage tegen Polen, Hongarije en Slowakije zal doorzetten.
Proces tegen Yurii Sheliazenko
Ik heb al eerder gewezen op de tendens tot het disciplineren van andersdenkenden in Oekraïne. En ook op het toenemend aantal dienstplichtontduikers. Het moet om duizenden mensen gaan. In Oekraïne bestaat al jaren een piepkleine pacifistische vereniging die zich toelegt op openlijke dienstweigering. Dat deden ze al voor de Russische invasie en dat is woordvoerder Sheliazenko luid en duidelijk blijven doen. Tegelijkertijd keurde hij de Russische invasie vanaf het begin af.
Een paar weken geleden was er al een huiszoeking bij hem thuis. Deze week komt het tot een proces tegen vanwege ‘propaganda voor Rusland’. Zie de bron voor een internationale steunactie. Een absurde aanklacht en makkelijk aantoonbare onzin. De wet van Zelensky is kennelijk toegepast op Sheliazenko. Wie niet voor ons is, is voor Poetin en wordt aangepakt.
Detente Now
Een groep vooraanstaande burgers in Duitsland, onder wie Peter Brandt, de zoon van wijlen bondskanselier Willy Brandt, heeft onder de naam Detente Now een concreet en gedetailleerd vredesvoorstel gepubliceerd om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. De analyse van Detente Now gaat als volgt: Het was een agressieve imperialistische aanval van Rusland en er is het recht op zelfverdediging van en voor Oekraïne. Ook constateert Detente Now dat deze oorlog niet door Oekraïne te winnen is. Het verhaal dat Rusland andere landen in Europa zou willen aanvallen wordt als onjuiste gezien. Tevens worden recente voorbeelden gegeven, citaten van Poetin uit de laatste anderhalf jaar, waarin hij bereidheid toont om te onderhandelen.
Detente Now vindt dat het niet alleen Oekraïne moet zijn dat uitmaakt of ongeacht de kosten van vernietiging doorgevochten moet worden terwijl de doelen onbereikbaar zijn. Het is ook in het belang van Europese landen dat de oorlog stopt. Er is onvoorwaardelijke steun voor Oekraïne, maar geen herkenbare strategie. Als gevolg van de uitputting van de Oekraïense strijdkrachten wordt het risico groter dat de oorlog escaleert in een Europese oorlog.
De voortdurende intensivering van de oorlogvoering heeft al veel Oekraïense soldaten en burgers doen omkomen. Hoe langer de oorlog duurt hoe erger het wordt. Het escalatiegevaar neemt toe als gevolg voorspelbare nieuwe Russische offensieven en de voedseloorlog.Aldus Detente Now.
In de tekst wordt verondersteld dat Oekraïne bij een falend contraoffensief om de inzet van Westerse troepen zal vragen. De Oekraïense bevolking immers heeft niet veel jonge mensen meer ter beschikking om te vechten. Rusland heeft tot op heden nog niet de massa van troepen die het heeft ingezet. Er wordt door Detente Now ook vanuit gegaan dat een falend contraoffensief Rusland in staat stelt de inmiddels veroverde gebieden te consolideren.
Tot slot
Eerder constateerde ik dat de oorlog op dit moment is te karakteriseren met drie begrippen. Uitputting, escalatie en twijfel. De reactie van de regering van Oekraïne op de twijfel is repressie. Dat is het inmiddels vierde element. Onderdrukking van kritiek op de gekozen werkwijze. Een pacifist wordt voor de rechter gesleept op basis van valse beschuldigingen. Dreigementen zijn er voor buitenlandse twijfelaars. Het uitgewerkte voorstel voor een diplomatiek offensief van Duitse burgers moet dan ook met beide handen worden aangegrepen en uitgewerkt.
Guido van Leemput is mede-initiatiefnemer van Stop de Oorlog Amsterdam. Hij was eerder mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief, dat is opgegaan in Stop de Oorlog Amsterdam.