Kijk op de week van 4 - 8 oktober 2023Dit overzicht van de stand van zaken rond het front wordt begin van de week opgesteld door Guido van Leemput en verschijnt dan op www.stopdeoorlogamsterdam.nl.
De politieke crisis die al maanden sluimert over de kansen om Oekraïne op militaire wijze de overwinning te bezorgen is de afgelopen week aan de oppervlakte gekomen. Op verschillende manieren proberen Westerse regeringen de stroom wapens op gang te houden, maar dit alles wekt de indruk van onderdrukte paniek. Dat brengt me op de volgende punten
Guido van Leemput is mede-initiatiefnemer van 'Stop de Oorlog Amsterdam'. Zijn boek over de oorlog, 'De gelaagde oorlog in Oekraïne en de botsing van grootmachten' is hier te bestellen. |
|
Acceptatie van de situatie
Een brief van het hoofd financiële zaken van het Amerikaanse ministerie van Defensie, Pentagon, is uitgelekt. Daarin wordt gemeld dat het geld dat Oekraïne militair op de been moet houden bijna op is. Het nieuws kwam een paar dagen nadat het Amerikaanse parlement een tijdelijke wet heeft aangenomen die moet voorkomen dat de overheidsuitgaven worden stilgelegd zodat verdere staatsschulden worden voorkomen.
Uitzondering voor deze noodoperatie is de steun aan Oekraïne. Die steun is wel opgeschort. De consequenties van de politieke ruzie over het Oekraïne-beleid liggen op straat en het zwartepieten, wie laat Oekraïne in de steek, wordt nu openlijk gespeeld. De regering Biden pluist alle bestaande regelingen uit om de Oekraïense bewapening op gang te houden en hoopt via een beurzenregeling van het ministerie van Buitenlandse Zaken op korte termijn de militaire hulp soelaas te bieden.
Het wordt nu ook officieel toegegeven dat het Westen ook zelf te weinig militaire middelen overhoudt om aan Oekraïne te geven. De wapens zijn op en munitie is daarvan een belangrijk onderdeel. Dat is de officiële boodschap van de minister van Defensie van Groot-Brittannië.
De Nederlandse admiraal Bauer, de voorzitter van het Militaire Comité in de NAVO meldde dat ‘de bodem van het vat in zicht’ is.
Deze mededelingen kunnen gelezen worden als aansporing om als de wiedeweerga meer geld aan Defensie te besteden en wapenfabrieken aan te drijven. In Oekraïne weten ze precies wat ze nog hebben en wat ze nodig hebben.
De vooruitzichten voor Oekraïne zijn somber. Alleen al op korte termijn. Het is al vanaf het begin van dit jaar duidelijk dat aanvoer van voldoende munitie een groot probleem is. Een Vlaamse krant zet het allemaal op een kil rijtje. Het Westen drijft de productie op en zou de Russen uiteindelijk kunnen overklassen, maar daarop is het nog zeker wachten tot halverwege volgend jaar. Om de oorlog niet te verliezen, zal het ondertussen dus iets anders moeten doen.
De EU kan het probleem niet oplossen als de VS niet vooropgaat.
Er zou nog voor 45 dagen munitie zijn.
Verzwakken van Rusland
De hierboven genoemde Rob Bauer maakte zijn analyse tijdens een veiligheidsconferentie in Warschau. Daar was ook de Nederlandse minister van Defensie, Ollongren, die meldde dat de hele oorlog bedoeld is om Rusland te verzwakken. ‘Het is zeer in ons belang om Oekraïne te steunen, want zij vechten, wij vechten niet… Het steunen van Oekraïne is een zeer goedkope manier om ervoor te zorgen dat Rusland, dit regime geen bedreiging vormt voor onze alliantie’.
Het is voor het eerst dat een Nederlandse minister deze strategie onder woorden brengt. Dat is al verschillende keren eerder gebeurd, voor het eerst door de Amerikaanse minister van Defensie Austin in april 2022. Het bewijst dat de Westerse steun een dubbelkarakter heeft. Het steunen van een aangevallen land is de formele lijn maar daar zit ook het proxy-karakter bij om Oekraïne ten bate van Westerse grootmacht confrontaties Rusland te laten verzwakken. Dat de oorlog in zeer ernstige mate Oekraïne uitput en vele fasen van sociaaleconomische ontwikkeling degradeert is kennelijk niet van het hoogste belang voor minister Ollongren.
Meer van dezelfde oplossingen
De berichten over gebrek aan munitie zijn niet nieuw. Maar met de barsten in het politieke establishment in de VS en de aanzetten tot koerswijzigingen in Polen en Slowakije, zoals vorige week aangegeven, leggen een cruciale vraag op tafel: hoe verder? Vooralsnog wordt gewoon op de ingeslagen weg doorgegaan. Turkije levert munitie.
Diverse westerse landen leveren 155mm munitie.
Om de Oekraïense regering op te beuren is de hele EU vorig weekend naar Kiyiv getrokken en zijn warme woorden van eeuwige solidariteit gesproken. Bovendien is 5 miljard op tafel gelegd om de Oekraïense strijdkrachten te trainen en te bewapenen. Daarbij wordt hardop nagedacht over de inzet van F-16’s ter ondersteuning van de Oekraïense infanterie. In het offensief van volgend jaar, jawel 2024.
Oekraïens lichtpuntje
Oekraïne heeft met de beschietingen van de werven in de Russische marinehaven van Sebastopol op de Krim, twee weken geleden, de Russische marine zo ernstig gewaarschuwd dat een aantal schepen van de Zwarte Zeevloot 300 km naar het oosten zijn verplaatst naar de haven van Novorossiisk. Die beschietingen zijn uitgevoerd door Oekraïne met behulp van kruisraketten uit Frankrijk (de Scalp) en Groot-Brittannië (de Storm Shadow). Het is een oprekking van de regels van geremde escalatie. Wel steun aan Oekraïne maar niet om Rusland te raken.
Deze aanvallen hebben ook te maken met de voedseloorlog. Rusland was al vanaf juli bezig honderden bombardementen uit te voeren op Oekraïense haveninstallaties en voedselopslagplaatsen. De uitvoercapaciteit van Odesa bijvoorbeeld zou nog maar 10% zijn. Daarnaast dreigt Rusland schepen met voedsel aan te houden worden door de Russische marine, of zelfs te kelderen. Durft Oekraïne voedseltransporten uit de Zwarte Zeehavens over zee te sturen? Het antwoord is dat Oekraïne dat nog niet volledig aandurft. Een beetje.
De transporten gaan mondjesmaat door de territoriale wateren van Roemenië, Bulgarije en Turkije of over de Donau en over land.
Rusland past zich dus aan de nieuwe situatie aan en daarmee wordt de hegemonie van Rusland over de Zwarte Zee teruggedrongen. Dat heeft niet alleen praktisch nut voor verbetering van de uitvoerkansen van voedsel, maar ook een strategische betekenis voor de lange termijn; van wie is de Zwarte Zee?
De Duitse positie
De Duitse regering voerde maanden een discussie over het afgeven van Taurus-kruisraketten. Deze raketten vallen in dezelfde categorie als de Franse Scalp en de Britse Storm Shadow. De Duitse regering heeft de facto besloten om de Taurus niet te leveren. Kanselier Scholz zegt dat al altijd nog kan, dus formeel is er geen afwijzing.
Nu krijgt Oekraïne een extra Patriot luchtafweerinstallatie. Die is vooral bedoeld om de Oekraïense elektriciteitsproductie te beschermen in een te verwachten nieuwe campagne van Russische luchtaanvallen in de komende wintermaanden.
De beslissing wordt verdedigd door de zakenkrant Frankfurter Allgemeine Zeitung, die er fijntjes op wijst dat Frankrijk en Engeland allebei kernwapenstaten zijn en zich de gift van de kruisraketten kennelijk kunnen veroorloven tegenover Rusland. Duitsland wil het terecht niet wagen volgens de krant.
Tussen Granada en Sotchi
Een van de vele Westerse internationale overleggen was afgelopen week in Granada van de Europese Politieke Gemeenschap. Dat zijn alle staten van het continent Europa zonder Wit-Rusland en Rusland. Daar werd een plan voorgesteld om Oekraïne aan de EU te binden en een perspectief op lidmaatschap te bieden. Maar, er werden geen beslissingen genomen. Dat komt in ieder geval omdat men de conferentie niet goed heeft voorbereid en zich toch allemaal naar Granada haastten. Politico vatte het samen met ‘49 leiders, 700 journalisten en geen beslissing’.
De conferentie was een uitdrukking van de onderdrukte paniek die in het Westen bestaat over de koers van de oorlog.
Tegelijkertijd had in het Russische Sotsji een jaarlijkse conferentie plaats met China en Afrikaanse landen. Daar werd als het ware een andere wereld ingericht. Of die andere wereld per se beter is maar zeer de vraag, maar de mondiale machtsverhoudingen verschuiven. Poetin biedt Duitsland doodleuk aan de Nordstream-pijpleidingen te herstellen en goedkoop gas te leveren. Goedkoper dan het Amerikaanse dat sinds de ontploffingen in Europa wordt gekocht.
Het Russische Lukoil gaat energie via Azerbeidzjan aan Turkije leveren, want de Armeense regering is met de val van Nagorno-Karabach keihard op zijn nummer gezet. Lukoil valt kennelijk niet onder de westerse economische sancties.
Guido van Leemput is mede-initiatiefnemer van Stop de Oorlog Amsterdam. Hij was eerder mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief, dat is opgegaan in Stop de Oorlog Amsterdam.
Een brief van het hoofd financiële zaken van het Amerikaanse ministerie van Defensie, Pentagon, is uitgelekt. Daarin wordt gemeld dat het geld dat Oekraïne militair op de been moet houden bijna op is. Het nieuws kwam een paar dagen nadat het Amerikaanse parlement een tijdelijke wet heeft aangenomen die moet voorkomen dat de overheidsuitgaven worden stilgelegd zodat verdere staatsschulden worden voorkomen.
Uitzondering voor deze noodoperatie is de steun aan Oekraïne. Die steun is wel opgeschort. De consequenties van de politieke ruzie over het Oekraïne-beleid liggen op straat en het zwartepieten, wie laat Oekraïne in de steek, wordt nu openlijk gespeeld. De regering Biden pluist alle bestaande regelingen uit om de Oekraïense bewapening op gang te houden en hoopt via een beurzenregeling van het ministerie van Buitenlandse Zaken op korte termijn de militaire hulp soelaas te bieden.
Het wordt nu ook officieel toegegeven dat het Westen ook zelf te weinig militaire middelen overhoudt om aan Oekraïne te geven. De wapens zijn op en munitie is daarvan een belangrijk onderdeel. Dat is de officiële boodschap van de minister van Defensie van Groot-Brittannië.
De Nederlandse admiraal Bauer, de voorzitter van het Militaire Comité in de NAVO meldde dat ‘de bodem van het vat in zicht’ is.
Deze mededelingen kunnen gelezen worden als aansporing om als de wiedeweerga meer geld aan Defensie te besteden en wapenfabrieken aan te drijven. In Oekraïne weten ze precies wat ze nog hebben en wat ze nodig hebben.
De vooruitzichten voor Oekraïne zijn somber. Alleen al op korte termijn. Het is al vanaf het begin van dit jaar duidelijk dat aanvoer van voldoende munitie een groot probleem is. Een Vlaamse krant zet het allemaal op een kil rijtje. Het Westen drijft de productie op en zou de Russen uiteindelijk kunnen overklassen, maar daarop is het nog zeker wachten tot halverwege volgend jaar. Om de oorlog niet te verliezen, zal het ondertussen dus iets anders moeten doen.
De EU kan het probleem niet oplossen als de VS niet vooropgaat.
Er zou nog voor 45 dagen munitie zijn.
Verzwakken van Rusland
De hierboven genoemde Rob Bauer maakte zijn analyse tijdens een veiligheidsconferentie in Warschau. Daar was ook de Nederlandse minister van Defensie, Ollongren, die meldde dat de hele oorlog bedoeld is om Rusland te verzwakken. ‘Het is zeer in ons belang om Oekraïne te steunen, want zij vechten, wij vechten niet… Het steunen van Oekraïne is een zeer goedkope manier om ervoor te zorgen dat Rusland, dit regime geen bedreiging vormt voor onze alliantie’.
Het is voor het eerst dat een Nederlandse minister deze strategie onder woorden brengt. Dat is al verschillende keren eerder gebeurd, voor het eerst door de Amerikaanse minister van Defensie Austin in april 2022. Het bewijst dat de Westerse steun een dubbelkarakter heeft. Het steunen van een aangevallen land is de formele lijn maar daar zit ook het proxy-karakter bij om Oekraïne ten bate van Westerse grootmacht confrontaties Rusland te laten verzwakken. Dat de oorlog in zeer ernstige mate Oekraïne uitput en vele fasen van sociaaleconomische ontwikkeling degradeert is kennelijk niet van het hoogste belang voor minister Ollongren.
Meer van dezelfde oplossingen
De berichten over gebrek aan munitie zijn niet nieuw. Maar met de barsten in het politieke establishment in de VS en de aanzetten tot koerswijzigingen in Polen en Slowakije, zoals vorige week aangegeven, leggen een cruciale vraag op tafel: hoe verder? Vooralsnog wordt gewoon op de ingeslagen weg doorgegaan. Turkije levert munitie.
Diverse westerse landen leveren 155mm munitie.
Om de Oekraïense regering op te beuren is de hele EU vorig weekend naar Kiyiv getrokken en zijn warme woorden van eeuwige solidariteit gesproken. Bovendien is 5 miljard op tafel gelegd om de Oekraïense strijdkrachten te trainen en te bewapenen. Daarbij wordt hardop nagedacht over de inzet van F-16’s ter ondersteuning van de Oekraïense infanterie. In het offensief van volgend jaar, jawel 2024.
Oekraïens lichtpuntje
Oekraïne heeft met de beschietingen van de werven in de Russische marinehaven van Sebastopol op de Krim, twee weken geleden, de Russische marine zo ernstig gewaarschuwd dat een aantal schepen van de Zwarte Zeevloot 300 km naar het oosten zijn verplaatst naar de haven van Novorossiisk. Die beschietingen zijn uitgevoerd door Oekraïne met behulp van kruisraketten uit Frankrijk (de Scalp) en Groot-Brittannië (de Storm Shadow). Het is een oprekking van de regels van geremde escalatie. Wel steun aan Oekraïne maar niet om Rusland te raken.
Deze aanvallen hebben ook te maken met de voedseloorlog. Rusland was al vanaf juli bezig honderden bombardementen uit te voeren op Oekraïense haveninstallaties en voedselopslagplaatsen. De uitvoercapaciteit van Odesa bijvoorbeeld zou nog maar 10% zijn. Daarnaast dreigt Rusland schepen met voedsel aan te houden worden door de Russische marine, of zelfs te kelderen. Durft Oekraïne voedseltransporten uit de Zwarte Zeehavens over zee te sturen? Het antwoord is dat Oekraïne dat nog niet volledig aandurft. Een beetje.
De transporten gaan mondjesmaat door de territoriale wateren van Roemenië, Bulgarije en Turkije of over de Donau en over land.
Rusland past zich dus aan de nieuwe situatie aan en daarmee wordt de hegemonie van Rusland over de Zwarte Zee teruggedrongen. Dat heeft niet alleen praktisch nut voor verbetering van de uitvoerkansen van voedsel, maar ook een strategische betekenis voor de lange termijn; van wie is de Zwarte Zee?
De Duitse positie
De Duitse regering voerde maanden een discussie over het afgeven van Taurus-kruisraketten. Deze raketten vallen in dezelfde categorie als de Franse Scalp en de Britse Storm Shadow. De Duitse regering heeft de facto besloten om de Taurus niet te leveren. Kanselier Scholz zegt dat al altijd nog kan, dus formeel is er geen afwijzing.
Nu krijgt Oekraïne een extra Patriot luchtafweerinstallatie. Die is vooral bedoeld om de Oekraïense elektriciteitsproductie te beschermen in een te verwachten nieuwe campagne van Russische luchtaanvallen in de komende wintermaanden.
De beslissing wordt verdedigd door de zakenkrant Frankfurter Allgemeine Zeitung, die er fijntjes op wijst dat Frankrijk en Engeland allebei kernwapenstaten zijn en zich de gift van de kruisraketten kennelijk kunnen veroorloven tegenover Rusland. Duitsland wil het terecht niet wagen volgens de krant.
Tussen Granada en Sotchi
Een van de vele Westerse internationale overleggen was afgelopen week in Granada van de Europese Politieke Gemeenschap. Dat zijn alle staten van het continent Europa zonder Wit-Rusland en Rusland. Daar werd een plan voorgesteld om Oekraïne aan de EU te binden en een perspectief op lidmaatschap te bieden. Maar, er werden geen beslissingen genomen. Dat komt in ieder geval omdat men de conferentie niet goed heeft voorbereid en zich toch allemaal naar Granada haastten. Politico vatte het samen met ‘49 leiders, 700 journalisten en geen beslissing’.
De conferentie was een uitdrukking van de onderdrukte paniek die in het Westen bestaat over de koers van de oorlog.
Tegelijkertijd had in het Russische Sotsji een jaarlijkse conferentie plaats met China en Afrikaanse landen. Daar werd als het ware een andere wereld ingericht. Of die andere wereld per se beter is maar zeer de vraag, maar de mondiale machtsverhoudingen verschuiven. Poetin biedt Duitsland doodleuk aan de Nordstream-pijpleidingen te herstellen en goedkoop gas te leveren. Goedkoper dan het Amerikaanse dat sinds de ontploffingen in Europa wordt gekocht.
Het Russische Lukoil gaat energie via Azerbeidzjan aan Turkije leveren, want de Armeense regering is met de val van Nagorno-Karabach keihard op zijn nummer gezet. Lukoil valt kennelijk niet onder de westerse economische sancties.
Guido van Leemput is mede-initiatiefnemer van Stop de Oorlog Amsterdam. Hij was eerder mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief, dat is opgegaan in Stop de Oorlog Amsterdam.