Wendela de Vries (Stop Wapenhandel)

Toespraak Wendela de Vries van Stop Wapenhandel 

Wendela de Vries en haar organisatie Stop Wapenhandel waren vanaf het allereerste ogenblik betrokken bij de oprichting van Stop de Oorlog Amsterdam. Tijdens de actie op 24 september 2023 op het Spui hield ze onderstaand pleidooi voor ontwapening. Het bevat tevens 5 punten gericht op de verkiezingen van 22 november.
 
Beste mensen
We staan hier omdat Nederland betrokken is bij de oorlog in Oekraïne, door het leveren van wapens en militaire steun. En die betrokkenheid geeft een verantwoordelijkheid. We moeten erbij stil blijven staan. En we moeten erover blijven praten hoe we het geweld en het lijden kunnen stoppen.
 
De oorlog in Oekraïne begint een beetje uit beeld te raken in de media. Het zijn niet meer elke dag 2 pagina's in de dagbladen die eraan gewijd worden, en het is al helemaal niet meer de voorpagina.
 
Wat niet verandert, is dat de berichtgeving grofweg uiteenvalt in twee soorten. De eerste categorie zijn berichten over wapens en hoe die effectief die zijn en wat die allemaal kunnen. Met wat militaire strategische analyses eromheen, zodat we denken dat we precies weten wat er gebeurt.
 
Het tweede is berichtgeving over het lijden van Oekraïense burgers en de vreselijke verwoesting die de Russische aanvallen aanrichten. De ontwrichte levens. Dat zijn de verhalen die uit elke oorlog verteld kunnen worden. Dat is oorlog…
 
Onze media brengen ze alleen niet uit Soedan of Jemen en ook maar in beperkte mate uit Palestina, maar vooral uit Oekraïne. Ik zeg: laten we meeleven met alle oorlogsslachtoffers uit de hele wereld. En laten we hen ook gastvrijheid en veiligheid bieden in Nederland als ze gevlucht zijn.
 
Geen beelden van het slagveld
Wat opvallend uit beeld blijft in de media zijn reportages van het slagveld. We zien geen gesneuvelde soldaten. We zien niet wat het kost om een dorpje te veroveren, we zien geen jonge mannen die op landmijnen zijn gelopen of onder artillerievuur hebben gelegen. Dat moeten vreselijke beelden zijn, en het gaat om heel veel mensen, mannen vooral.
 
Het is niet voor niks dat we dat niet zien. Het is beter om te vertellen wat een mooie wapens we hebben dan om te laten zien hoe die wapens mensen uit elkaar rijten.
 
De communicatie over deze oorlog is zeer gecontroleerd. De NAVO heeft daar een heleboel deskundigen op zitten, hele afdelingen. En de regering-Zelenski bestaat voor een groot deel uit mensen afkomstig van de media, die goed kunnen communiceren. Daar heeft Oekraïne veel geluk mee, want Zelenski krijgt daarmee veel voor elkaar (al begint hij tekenen van vermoeidheid en wanhoop te vertonen). Maar daardoor wordt wel gezorgd dat het nieuws gestuurd wordt. Sommige dingen mogen we niet zien. Dat zou de populariteit voor de militaire steun kunnen ondergraven.
 
En die militaire steun, en feitelijk de hele militarisering van ons buitenlands beleid, komt de westerse krijgsmachten goed uit. De militaire uitgaven in Europa stijgen fenomenaal. Uit de nieuwste defensiebegroting blijken de militaire uitgaven in Nederland volgend jaar met 40% te stijgen naar ruim €21 miljard euro. 40%! Dat is echt heel veel. Daarvan gaat maar liefst 28 procent naar de aankoop van nieuwe wapens.
 
Maar wat lees ik in de media? Nederland haalt nog steeds niet de 2% BNP aan militaire uitgaven die in de NAVO is afgesproken. Het is maar 1,98%. So what, denk ik dan. De stijging is gigantisch. De vraag is niet: halen we de NAVO-norm van 2%. De vraag moet zijn: worden we er veiliger van?
 
Banger voor het klimaat
Volgens recent onderzoek – van de NAVO overigens – naar de veiligheidsbeleving van inwoners van NAVO-landen, beschouwt 32% van die inwoners de klimaatcrisis als een veel grotere bedreiging dan oorlog, terrorisme of cyberaanvallen. En die mensen hebben gelijk. Veiligheid is niet hetzelfde als zwaarbewapend zijn.
 
In veel verkiezingsprogramma's wordt daar nauwelijks op ingegaan of wordt klakkeloos het regeringsbeleid overgenomen. Terwijl we ook stappen kunnen zetten naar een veiliger wereld, die niet op militaire macht en wapens is gebaseerd.
 
Er zijn een paar stappen die nu meteen genomen zouden kunnen worden. Ik zal ze kort noemen, ze staan iets uitgebreider op de website van Stop Wapenhandel. 
 
Het zijn 5 stappen:

1 Investeren in een eerlijker toekomst
Mensenrechten, milieu en eerlijke verdeling van welvaart WERELDWIJD moeten (ook) daarom leidend zijn in het beleid. Simpel toch? De Nederlands verkiezingsdiscussie gaat nu voornamelijk over Nederland maar wij hebben heel veel buitenland, we moeten wereldwijd een eerlijke toekomst.

2 Investeren in diplomatie en de-escalatie
Op dit moment gebeurt het tegendeel, zowel op wereldschaal als heel zichtbaar in de Oekraïne-oorlog.  Eigenlijk komt de westerse strategie in Oekraïne neer op: we escaleren heel voorzichtig steeds een beetje meer. En we hopen dat Rusland eerder in elkaar stort dan Oekraïne.
Het westen is zijn hele buitenlandbeleid aan het militariseren. Maar diplomatie en de-escalatie zijn essentieel voor duurzame vrede.

3 De kernwapens moeten weg
Dit is ook een actiepunt van Stop de Oorlog Amsterdam.
Poetin is vooral gevaarlijk omdat hij kernwapens heeft. Maar ik ben net zo bang voor de westerse kernwapens, of de Indiase kernwapens. Die krengen moeten gewoon weg.

4. Het wapenexportbeleid mag niet versoepeld worden
En dat is wel wat nu gebeurd. Om steun te geven aan een Europese wapenindustrie wordt in rap tempo de controle op wapenexport afgebouwd, ook in Nederland. Veiligheid en mensenrechten worden ondergeschikt gemaakt aan belangen van de wapenindustrie. Dat was altijd al zo, maar we hadden een paar regels die in elk geval de ergste uitwassen te voorkomen. Die regels worden afgebroken. Dat mag niet gebeuren.
​
5. Militaire uitgaven omlaag
Met dit laatste punt gaan we bewust tegen de trend in.
Door de emoties rond de afschuwelijke oorlog in Oekraïne voelen mensen zich bedreigd en onzeker, en daar wordt gebruik van gemaakt door versneld de militaire uitgaven te verhogen. Door te suggereren dat Rusland, of anders China, Europa wil veroveren, weten krijgsmacht en wapenindustrie een groot deel van de overheidsuitgaven voor oorlogsvoorbereiding te bestemmen. Dat is een gevaarlijke ontwikkeling. En het gaat ten koste van ons welzijn en van een veilige en leefbare planeet.

Lieve mensen, we zijn een kleine vredesgroep. Maar we staan er, en we laten ons horen. En dat is belangrijk. Hier, op sociale media, in tijdschriften en kranten. We moeten dat blijven doen.

Oorlog is iets vreselijks. Vrede is heel kostbaar. We moeten het gesprek blijven voeren en aandacht blijven vragen voor andere middelen dan geweld om tot vrede te komen.

Klik hier om te bewerken.