Kijk op de week van 10 tot 17 oktober

Het was een tamelijk angstaanjagende week met nieuwe hoogten in de escalatie van de oorlog.
En terwijl het erop lijkt dat de steun binnen de NAVO-landen onverminderd groot is, wenst het grootste deel van de wereldbevolking buiten dit conflict te blijven.
Intussen oefent de NAVO in België voor een kernoorlog...

Gemakshalve behandel ik deze zaken via het bekende stramien.

1. Zeven militaire ontwikkelingen
2. Politieke ontwikkelingen
3. Oorlogsstemming
4. VN-stemming

 ​
Guido van Leemput presenteerde deze stand van zaken tijdens de vredesactie op maandag 17 oktober 2022 tijdens de 33e vredesactie op het Museumplein.

1. Militaire zaken

• Russische strategie van de raketten

Vanochtend heeft Rusland opnieuw projectielen op Kiev afgeschoten. Volgens de burgemeester kwamen ze in het centrum van de stad neer. Het gaat volgens Oekraïne om kamikazedrones. Vorige week zijn meer dan honderd raketten op veel steden afgeschoten. De doelen die deze raketten of drones moeten nastreven is het stilleggen van de stroomproductie en het aanjagen van angst.

Rusland zegt vooral op energiecentrales te mikken. Dat is een civiel doel en net zo verboden in het internationaal humanitair recht als woonblokken of speeltuinen. Het resultaat is natuurlijk haat en verzet. Het is niet duidelijk wat de precieze resultaten van al die bommen zijn. De zes kerncentrales van Zaporizja is Oekraïne kwijt.

• De Oekraïense landoorlog

Vorige week werd duidelijk wat het doel of wat een van de onmiddellijke doelen van Oekraïne is bij de offensieven in het oosten van het land. Aan het zuidelijke front moet volgens de minister van Buitenlandse zaken de monding van de rivier de Dnipro gedeeltelijk veroverd worden. Aan de rechter kant, vanuit het noorden uit Kiev gezien. Dat zou betekenen dat op dit moment van de linker kant wordt afgezien en dat betekent dat van de mogelijkheid om het Noord-Krim-kanaal dat zoet water naar de Krim vervoerd niet wordt stilgelegd. Volgens sommigen kan dat een sondering op onderhandelingen zijn. Kracht tonen om een belangrijk deel van de provincie Kherson terug te veroveren, maar afzien van strategische winst, nl invloed op het water voor de Krim. Speculatief maar interessant. 

• Luchtafweer

Het gevolg van de Russische rakettenregen van vorige week is, dat het Westen nu op zo kort mogelijke termijn luchtafweersystemen levert aan Oekraïne. Duitsland levert vier stuks van de IRIS waarmee een grote stad kan worden beschermd. 40km doorsnee en 20 km hoog. Ook Spanje levert HAWK-luchtafweerraketten. Nederland maakte bekend dat het munitie voor luchtafweer zal leveren. Het meldde niet voor welk systeem of in welke hoeveelheid. Maar wel dat het 15 miljoen euro waard is. Nederland beschikte ooit over HAWK-luchtafweer beschikte.
 
Ook hier zien we een verder militaire betrokkenheid van het Westen bij de Oekraïense oorlogvoering en het einde lijkt niet in zicht.

• Europees ruimteschild

Eerder dit jaar was in Duitsland het idee opgekomen om een eigen Europees Raketschild te bouwen. Afgelopen week was het uitgelezen moment om dat plan te presenteren. Het heet het European Sky Shield Initiative en veertien landen zullen daaraan werken. Het is nog onduidelijk wat het precies inhoudt maar de Israëlische Arrow-3 raket is in de running om er deel van uit te maken.

• Nieuw Amerikaans wapenpakket

Wekelijks meld ik dat de VS een nieuw ‘pakket’ aan wapens levert aan Oekraïne. Ook deze week is voor 725 miljoen dollar beloofd.

Daarbij melden de Amerikanen precies wat voor wapens het zijn. Ik noem hier slechts 23.000 stuks munitie voor een 155mm kanon en nog eens 500 geleide munitie ook voor het 155 mm kanon; 5.000 stuks anti-tank wapens en nog veel meer.
Het tempo waarin munitie en wapensystemen worden verbruikt is heel hoog. Het is niet duidelijk of dit niet tempo de stukgegane oude moet vervangen of dat het een aanvulling is.

• Kernwapendiscussie

De recente toespraken van Poetin waarin hij stelt bereid is ‘alle middelen in te zetten’ en dat hij ‘niet bluft’ heeft een keur van reacties in het Westen opgeleverd. Is hij serieus of bluft ie toch. Het lijkt me om het serieus te nemen. Dan is de vraag wat doen ‘we’ als hij toch kernwapens gebruikt. Afgelopen week woensdag was er een nieuw dieptepunt in deze discussie toen de buitenlandbaas van de EU, Josep Borrell meldde dat er niet met atoomwapens zou worden gereageerd maar dat het Russische leger zou worden vernietigd. Een verbijsterende uitspraak, waarbij het goed is te bedenken dat de EU geen leger heeft en gelukkig ook geen eigen kernwapens.
De Franse president Macron beschikt wel over een kernwapenknop, maar verklaarde gelukkig dat Frankrijk niet atomair zou reageren.

De NAVO of de Amerikanen zeiden niets concreets, wat betekent dat er nieuwe verschillen in het Westerse kamp zijn in de openbare communicatie.

• Kernwapenoefening van de NAVO

Vandaag begint de jaarlijkse NAVO-oefening Steadfast Noon. Een oefening van twee weken die een kernwapenoorlog oefent. Deze keer is het Belgische Kleine Brogel het centrum van de oefening (twee jaar geleden was het Volkel). Zo’n vijf minuten vliegen van hier. Het oefengebied zou zich ook beperken tot het luchtruim van België.
 
Zoals jullie weten hebben de Amerikanen vijf Europese landen met kernwapens uitgerust voor de straaljagers die ze hebben. Het zijn Nederland, België, Duitsland, Italië en Turkije. In de oefening oefenen piloten van deze landen het gebruik van de B-61-11 kernbom.

Aan de oefening wordt ook meegedaan door in totaal zo’n 14 landen die zo’n 60 vliegtuigen van allerlei soorten laten meedoen. Daarbij ook Amerikaanse B-52 bommenwerpers die speciaal uit Amerika komen overgevlogen.
 
2. Politieke ontwikkelingen

• Onderhandelingen

Rusland heeft vorige tegenover Turkije aangegeven te willen onderhandelen over een einde aan de oorlog. Maar erg concreet worden deze plannen niet. Om Turkije te porren werd haar een pijpleiding aangeboden.
 
Turkije heeft er nog niet veel werk van gemaakt. Het lijkt erop dat ook Turkije onder druk wordt gezet om geen gehoor te geven aan het Russische verzoek.


3. Oorlogsstemming
Uit recente wereldwijde opiniepeilingen blijkt dat de steun voor de oorlog in de NAVO massaal is.

Maar dat is niet het geval in de rest van de wereld. Het onderzoek is uitgevoerd door YouGov-Cambridge dat de publieke opinie in de 25 grootste landen van de wereld onderzocht heeft in de maand september. Volgens dit onderzoek wil een meerderheid van de westerse publieke opinie geen toegevingen aan Rusland en het aanscherpen van maatregelen. In het Westen waren alleen de bevolking van Griekenland, Hongarije en Italië veel afstandelijker.

Strengere sancties werden verdedigd door de meerderheid van de ondervraagden in Frankrijk (57%), Duitsland (58%), Canada (60%)/ Meer dan 70% in Groot-Brittannië, Zweden en Denemarken.  Maar in Turkije, Egypte, Saoedi-Arabië, Indonesië n Thailand was zo’n 35% voor sancties tegen Rusland en zo’n derde voor het sturen van wapens.

4. VN keurt annexatie af
De algemene vergadering van de Verenigde Naties keurde de Russische annexatie van de vier Oekraïense provincies faliekant af. 143 landen keurden de beslissing af. Vier landen gingen aan de kant van Rusland staan (Belarus, Nicaragua, Noord-Korea en Syrië). Maar liefst 35 landen onthielden zich van stemming. Daaronder China, India, Pakistan en Zuid Afrika.

Daarmee komt er een zekere overeenstemming aan het licht tussen de wereldwijde opiniepeiling en de afzijdigheid van grote landen in het mondiale zuiden.

De oorlog gaat nog op volle kracht door.
Graag tot volgende week

Op zondagmiddag 30 oktober 15.30 uur, houdt politiek café Linkse Liefde een bijeenkomst over o.a. de oorlog in Oekraïne.
Zaal Ru Paré, Chris Lebeaustraat 4, Amsterdam.

​​Guido van Leemput​ is mede-initiatiefnemer van Stop de Oorlog Amsterdam. Hij was eerder mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief