Stand van zaken op 30 meiVorige week heb ik jullie de - in mijn ogen- 5 belangrijkste ontwikkelingen van de week daarvoor voorgehouden. Dat wil ik nu weer doen met 5 onderwerpen die zich afgelopen week aftekenden.
Het gaan om;
Guido van Leemput presenteerde deze stand van zaken tijdens de vredesactie op 30 mei op het Museumplein. |
|
1. Militaire ontwikkelingen Volgens een gespecialiseerde Amerikaanse reporter, Neil Hauer, hij is ter plekke in Donbas voor het blad Military Times (vorige week dinsdag), zouden de Russische strijdkrachten nu voor de langverwachte doorbraak staan op een drietal punten in de provincie Loehansk. Het gaat om verschillende plaatsen. In de media komt vooral de stad Severodonetsk in het nieuws.
Nu bijna een week na die melding zijn de Russen echter nog niet veel verder gekomen. De stad Severodonetsk is vernield maar nog niet opgegeven door de Oekraïners. Dat stelt vraagtekens bij de voorspelde doorbraak. Het zijn kleine stapjes.
Toch is de optimistische stemming in het Oekraïense kamp inmiddels tanende. Nadat de stad Kharkov was ontzet en op sommige plaatsen in de buurt de Russen waren teruggedrongen, ontstond een bravoure dat de Russen het hele land uit zouden worden gesmeten.
Inmiddels blijkt dat de beloofde langeafstandskanonnen uit het Westen nog niet zijn gearriveerd. Het voordeel van zulke kanonnen is dat de Russische troepen van grote afstand kunnen worden gebombardeerd, zonder zelf onmiddellijk bestookt te kunnen worden. Bijvoorbeeld met de Pantserhouwitsers die door Nederland en Duitsland zijn beloofd, en waar de Oekraïners nu mee aan het oefenen zijn in Duitsland. De stemming is gelatener geworden. Komen al die beloofde versterkingen wel op tijd om het Russische offensief af te slaan. Laat staan om de Russen terug te dringen.
2. Politieke ontwikkelingen Afgelopen week had de Nederlandse journaliste Mariëlle Tweebeke een onthullend gesprek met president Zelensky. Kortweg stelde Zelensky dat de Russen terug moeten tot de grens van 24 februari (dat was aan het begin van deze oorlog) en dat er dan diplomatiek kan worden gewerkt aan verdere terugtrekking van de Russen. Dat wil dus zeggen het verlaten van de Krim en dat deel van de Donbas dat in 2014 was bezet. Zelensky wil vechten tot ‘de laatste snik, maar niet tot laatste mens’.
Vorige week vertelde ik van het Italiaanse vierpuntenplan. Het lijkt me duidelijk dat ook Zelensky rekening houdt met dit plan. Zijn woorden lijken er een afspiegeling van.
Op dit moment is het onwaarschijnlijk dat de Russen tot de grens van 24 februari zullen of zelfs kúnnen worden teruggedrongen. Dus de militaire toestand lijkt uit te draaien op een patstelling. Dat veroorzaakt de vraag. Nu onderhandelen of doorknokken tot de grens van 24 februari?
De vraag is dus komen de versterking van het Westen op tijd om de Russen terug te drukken. De volgende vraag is, hoeveel verwoesting is daarvoor nodig? De laatste vraag is; welke onderhandelingen zijn er nu gaande, achter de schermen?
Daarbij is van belang dat iemand als Henry Kissinger, 98 jaar en 50 jaar geleden centraal in het hart van de Amerikaanse machtspolitiek, heeft gezegd dat Oekraïne bereid moet zijn om een deel van het grondgebied op te geven. Dat is nogal wat.
Kissinger is niet dé macht, maar vertegenwoordiger van de westerse macht. Hoe dan ook. Er is dus druk om te gaan onderhandelen en daarmee het bloedvergieten te bekorten. Hoe lang duurt dat nog.
3. Ontwikkelingen in de internationale machtsverhoudingen Ik heb vijf deelpunten.
Vorige week meldde ik dat de tweede zitting van de Oekraïnegroep plaats had. De Amerikaanse minister van Defensie was heel tevreden over een groep van 47 landen die zich bij de groep heeft aangesloten en Oekraïne militair en anderszins steunt. 47 landen dat zijn er meer dan de NAVO, maar nog niet de helft van de landen in de wereld. Dat neemt niet weg dat deze landen een imposant wapeninventaris leveren aan Oekraïne.
Ten tweede. De ontwikkelingen in de NAVO. Turkije weigert akkoord te gaan om Finland en Zweden toe te laten. De formele reden is dat deze landen coulant zijn voor politieke vluchtelingen uit Turkije, met name Koerden. Turkije dreigt nu een strook van 30 km in Noord-Syrië te bezetten. Daar heersen de Syrische Koerden. Turkije dreigt deze bewakers van de gevangenen van de Islamitische Staat aan te vallen en daarmee een oud en gestold front open te breken.
Ten derde over de EU. Het volgende sanctiepakket van de EU tegen Rusland gaat over een boycot van olie-importen uit Rusland. Hongarije dat volledig van Russische grondstoffen afhankelijk is, weigert.
Ten vierde hebben de VS militaire steun aan Taiwan beloofd als China dat land aanvalt.
Ten slotte, vijf, heeft Noord-Korea drie raketproeven gedaan.
Dit alles is direct of indirect het gevolg van de oorlog in Oekraïne.
4. Gevolgen voor voedselprijzen wereldwijd. Sinds februari steeg de wereldgraanprijs met 50 procent. Het betekent dat de voedselzekerheid in arme landen in gevaar komt. Zoals jullie weten zijn Oekraïne en Rusland samen de graanschuur van de wereld. Rusland verhindert op dit moment dat 20 miljoen ton graan, van de vorige oogst, naar Noord-Afrika wordt uitgevoerd. Dat is ook een vorm van oorlogsvoering. Hongersnood ligt op de loer. De Egyptische regering is bereid de marine naar Oekraïne te sturen als bewaker van de graanexporten. Rusland eist dat een deel van de sancties wordt opgegeven, anders laten ze het transport niet gaan. De situatie zit vast want treintransporten door Europa zijn er te weinig en te traag.
Ook in Libanon is inmiddels een acuut tekort aan brood…
5. Gevolgen voor energie Omdat Finland lid wil worden van de NAVO zal Rusland geen olie meer leveren. Officiële reden, Finland wil niet betalen in roebels. Over Hongarije heb ik net verteld. De consumentenprijzen voor olie en gas in heel Europa stijgen de pan uit. Hoewel er veel meer olie en gas uit Rusland worden geïmporteerd is de opbrengst voor olie en gas enorm gestegen voor Rusland. Als gevolg van de stijgende prijzen.
Tot slot
De gevolgen van de oorlog worden steeds groter. Bloediger, duurder en veelomvattender. Alle reden dus om de oorlog te stoppen. De Russen naar huis te onderhandelen en te ontwapenen. En dan nog die kernwapens uit Europa.
Graag tot de volgende week.
[1] . https://www.youtube.com/watch?v=d4ByKx7e0Co
[2] https://eenvandaag.avrotros.nl/item/een-voedselcorridor-voor-oekraiens-graan-via-zee-zeemijnen-en-een-versperde-bosporus-maken-dat-knap-lastig/ https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10476975/graantekort-wto-waarschuwt-voor-hongersnood
Guido van Leemput is fractiemedewerker van de SP in de Tweede Kamer en mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief
Nu bijna een week na die melding zijn de Russen echter nog niet veel verder gekomen. De stad Severodonetsk is vernield maar nog niet opgegeven door de Oekraïners. Dat stelt vraagtekens bij de voorspelde doorbraak. Het zijn kleine stapjes.
Toch is de optimistische stemming in het Oekraïense kamp inmiddels tanende. Nadat de stad Kharkov was ontzet en op sommige plaatsen in de buurt de Russen waren teruggedrongen, ontstond een bravoure dat de Russen het hele land uit zouden worden gesmeten.
Inmiddels blijkt dat de beloofde langeafstandskanonnen uit het Westen nog niet zijn gearriveerd. Het voordeel van zulke kanonnen is dat de Russische troepen van grote afstand kunnen worden gebombardeerd, zonder zelf onmiddellijk bestookt te kunnen worden. Bijvoorbeeld met de Pantserhouwitsers die door Nederland en Duitsland zijn beloofd, en waar de Oekraïners nu mee aan het oefenen zijn in Duitsland. De stemming is gelatener geworden. Komen al die beloofde versterkingen wel op tijd om het Russische offensief af te slaan. Laat staan om de Russen terug te dringen.
2. Politieke ontwikkelingen Afgelopen week had de Nederlandse journaliste Mariëlle Tweebeke een onthullend gesprek met president Zelensky. Kortweg stelde Zelensky dat de Russen terug moeten tot de grens van 24 februari (dat was aan het begin van deze oorlog) en dat er dan diplomatiek kan worden gewerkt aan verdere terugtrekking van de Russen. Dat wil dus zeggen het verlaten van de Krim en dat deel van de Donbas dat in 2014 was bezet. Zelensky wil vechten tot ‘de laatste snik, maar niet tot laatste mens’.
Vorige week vertelde ik van het Italiaanse vierpuntenplan. Het lijkt me duidelijk dat ook Zelensky rekening houdt met dit plan. Zijn woorden lijken er een afspiegeling van.
Op dit moment is het onwaarschijnlijk dat de Russen tot de grens van 24 februari zullen of zelfs kúnnen worden teruggedrongen. Dus de militaire toestand lijkt uit te draaien op een patstelling. Dat veroorzaakt de vraag. Nu onderhandelen of doorknokken tot de grens van 24 februari?
De vraag is dus komen de versterking van het Westen op tijd om de Russen terug te drukken. De volgende vraag is, hoeveel verwoesting is daarvoor nodig? De laatste vraag is; welke onderhandelingen zijn er nu gaande, achter de schermen?
Daarbij is van belang dat iemand als Henry Kissinger, 98 jaar en 50 jaar geleden centraal in het hart van de Amerikaanse machtspolitiek, heeft gezegd dat Oekraïne bereid moet zijn om een deel van het grondgebied op te geven. Dat is nogal wat.
Kissinger is niet dé macht, maar vertegenwoordiger van de westerse macht. Hoe dan ook. Er is dus druk om te gaan onderhandelen en daarmee het bloedvergieten te bekorten. Hoe lang duurt dat nog.
3. Ontwikkelingen in de internationale machtsverhoudingen Ik heb vijf deelpunten.
Vorige week meldde ik dat de tweede zitting van de Oekraïnegroep plaats had. De Amerikaanse minister van Defensie was heel tevreden over een groep van 47 landen die zich bij de groep heeft aangesloten en Oekraïne militair en anderszins steunt. 47 landen dat zijn er meer dan de NAVO, maar nog niet de helft van de landen in de wereld. Dat neemt niet weg dat deze landen een imposant wapeninventaris leveren aan Oekraïne.
Ten tweede. De ontwikkelingen in de NAVO. Turkije weigert akkoord te gaan om Finland en Zweden toe te laten. De formele reden is dat deze landen coulant zijn voor politieke vluchtelingen uit Turkije, met name Koerden. Turkije dreigt nu een strook van 30 km in Noord-Syrië te bezetten. Daar heersen de Syrische Koerden. Turkije dreigt deze bewakers van de gevangenen van de Islamitische Staat aan te vallen en daarmee een oud en gestold front open te breken.
Ten derde over de EU. Het volgende sanctiepakket van de EU tegen Rusland gaat over een boycot van olie-importen uit Rusland. Hongarije dat volledig van Russische grondstoffen afhankelijk is, weigert.
Ten vierde hebben de VS militaire steun aan Taiwan beloofd als China dat land aanvalt.
Ten slotte, vijf, heeft Noord-Korea drie raketproeven gedaan.
Dit alles is direct of indirect het gevolg van de oorlog in Oekraïne.
4. Gevolgen voor voedselprijzen wereldwijd. Sinds februari steeg de wereldgraanprijs met 50 procent. Het betekent dat de voedselzekerheid in arme landen in gevaar komt. Zoals jullie weten zijn Oekraïne en Rusland samen de graanschuur van de wereld. Rusland verhindert op dit moment dat 20 miljoen ton graan, van de vorige oogst, naar Noord-Afrika wordt uitgevoerd. Dat is ook een vorm van oorlogsvoering. Hongersnood ligt op de loer. De Egyptische regering is bereid de marine naar Oekraïne te sturen als bewaker van de graanexporten. Rusland eist dat een deel van de sancties wordt opgegeven, anders laten ze het transport niet gaan. De situatie zit vast want treintransporten door Europa zijn er te weinig en te traag.
Ook in Libanon is inmiddels een acuut tekort aan brood…
5. Gevolgen voor energie Omdat Finland lid wil worden van de NAVO zal Rusland geen olie meer leveren. Officiële reden, Finland wil niet betalen in roebels. Over Hongarije heb ik net verteld. De consumentenprijzen voor olie en gas in heel Europa stijgen de pan uit. Hoewel er veel meer olie en gas uit Rusland worden geïmporteerd is de opbrengst voor olie en gas enorm gestegen voor Rusland. Als gevolg van de stijgende prijzen.
Tot slot
De gevolgen van de oorlog worden steeds groter. Bloediger, duurder en veelomvattender. Alle reden dus om de oorlog te stoppen. De Russen naar huis te onderhandelen en te ontwapenen. En dan nog die kernwapens uit Europa.
Graag tot de volgende week.
[1] . https://www.youtube.com/watch?v=d4ByKx7e0Co
[2] https://eenvandaag.avrotros.nl/item/een-voedselcorridor-voor-oekraiens-graan-via-zee-zeemijnen-en-een-versperde-bosporus-maken-dat-knap-lastig/ https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10476975/graantekort-wto-waarschuwt-voor-hongersnood
Guido van Leemput is fractiemedewerker van de SP in de Tweede Kamer en mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief