Reactie op 'Zelenski: stop deze oorlog'Willem de Haan roept in zijn artikel ‘Zelenski: stop deze oorlog’ de Oekraïners op om de wapens neer te leggen, om verder bloedvergieten te voorkomen.
Dat vraagt om een reactie. Wendela de Vries |
|
Allereerst is het niet aan ons om de Oekraïners te vertellen wat ze moeten doen. Laten wij ons bezighouden met wat onze eigen regeringen doen in reactie op de Russische inval. Het ingrijpendst is de forse verhoging van militaire uitgaven. Het westen heeft al enorme militaire budgetten; in 2020 bedroegen de NAVO-uitgaven 56% van alle militaire uitgaven ter wereld.
Hogere militaire uitgaven zijn vooral goed voor de aandeelhouders van de wapenindustrie. Maar de wereld wordt er niet veiliger door. De krijgsmacht is een enorme klimaatvervuiler. Nog meer wapens en nog meer militaire oefeningen leiden tot nog meer militaire CO2-emissies. En de klimaatcrisis is – naast kernwapens – de grootste bedreiging van onze planeet.
Bovendien gaan al die extra militaire uitgaven ten koste van investeringen in duurzaamheid. Om nog maar te zwijgen over broodnodige investeringen in zorg, onderwijs en huisvesting; zeker nu daar ook door heel veel Oekraïners een beroep op gedaan moet gaan worden.
Internationale ontwapening
De grote bedreigingen van onze veiligheid, zoals klimaatcrisis, pandemie en kernbewapening, kan je alleen oplossen door internationale samenwerking. Dat was al heel moeilijk. Poetin's oorlog heeft dat nog moeilijker gemaakt. En het westen wakkert de internationale vijandschap verder aan.
Het meest ontluisterende is dat onze regeringen met geen enkel plan komen voor verbetering van de internationale betrekkingen, terwijl dat het enige is wat echt veiligheid biedt. Met het herstel van ontwapeningsverdragen. Met een stappenplan om kernwapens af te schaffen.
Geweldloos verzet?
Willem de Haan roept de Oekraïners op om de wapens neer te leggen en over te gaan tot geweldloos verzet. “Poetin erft dan een land met 44 miljoen dissidenten” meent hij. De Haan negeert de psychologische impact van een overgave, waardoor die dissidenten enorm gedemoraliseerd zullen zijn. Het geloof dat er iets te winnen valt is cruciaal voor het slagen van verzet. Bovendien zullen Oekraïense leiders door de Russen worden gevangengezet of erger. Ook dat maakt verzet moeilijker.
Anderzijds kan geweldloos verzet wel sterk zijn. Er gaan filmpjes rond van dappere ongewapende Oekraïense burgers die Russische soldaten scheldend tegemoet lopen. Je ziet de Russen in verwarring raken, soms in de lucht schieten, maar uiteindelijk stilhouden.
Als die burgers gewapend waren geweest was het tot een vuurgevecht gekomen, nu leidt het tot ontregeling en demoralisering van het Russisch leger; een cruciale factor in het stoppen van de Russische opmars.
Er moet wel gezegd worden dat het bij geweldloze actie vaak toch tot geweld komt, omdat de andere partij gaat meppen of schieten. Bij de antikoloniale strijd van Ghandi kwamen tienduizenden ongewapende Indiërs om het leven. Je moet geweldloze actie zeker toepassen maar niet idealiseren.
Hogere militaire uitgaven zijn vooral goed voor de aandeelhouders van de wapenindustrie. Maar de wereld wordt er niet veiliger door. De krijgsmacht is een enorme klimaatvervuiler. Nog meer wapens en nog meer militaire oefeningen leiden tot nog meer militaire CO2-emissies. En de klimaatcrisis is – naast kernwapens – de grootste bedreiging van onze planeet.
Bovendien gaan al die extra militaire uitgaven ten koste van investeringen in duurzaamheid. Om nog maar te zwijgen over broodnodige investeringen in zorg, onderwijs en huisvesting; zeker nu daar ook door heel veel Oekraïners een beroep op gedaan moet gaan worden.
Internationale ontwapening
De grote bedreigingen van onze veiligheid, zoals klimaatcrisis, pandemie en kernbewapening, kan je alleen oplossen door internationale samenwerking. Dat was al heel moeilijk. Poetin's oorlog heeft dat nog moeilijker gemaakt. En het westen wakkert de internationale vijandschap verder aan.
Het meest ontluisterende is dat onze regeringen met geen enkel plan komen voor verbetering van de internationale betrekkingen, terwijl dat het enige is wat echt veiligheid biedt. Met het herstel van ontwapeningsverdragen. Met een stappenplan om kernwapens af te schaffen.
Geweldloos verzet?
Willem de Haan roept de Oekraïners op om de wapens neer te leggen en over te gaan tot geweldloos verzet. “Poetin erft dan een land met 44 miljoen dissidenten” meent hij. De Haan negeert de psychologische impact van een overgave, waardoor die dissidenten enorm gedemoraliseerd zullen zijn. Het geloof dat er iets te winnen valt is cruciaal voor het slagen van verzet. Bovendien zullen Oekraïense leiders door de Russen worden gevangengezet of erger. Ook dat maakt verzet moeilijker.
Anderzijds kan geweldloos verzet wel sterk zijn. Er gaan filmpjes rond van dappere ongewapende Oekraïense burgers die Russische soldaten scheldend tegemoet lopen. Je ziet de Russen in verwarring raken, soms in de lucht schieten, maar uiteindelijk stilhouden.
Als die burgers gewapend waren geweest was het tot een vuurgevecht gekomen, nu leidt het tot ontregeling en demoralisering van het Russisch leger; een cruciale factor in het stoppen van de Russische opmars.
Er moet wel gezegd worden dat het bij geweldloze actie vaak toch tot geweld komt, omdat de andere partij gaat meppen of schieten. Bij de antikoloniale strijd van Ghandi kwamen tienduizenden ongewapende Indiërs om het leven. Je moet geweldloze actie zeker toepassen maar niet idealiseren.
Wendela de Vries werkt bij Stop Wapenhandel, een onafhankelijke organisatie die pleit voor strenge controle op wapenexport en voor een einde aan export van wapens naar mensenrechtenschenders, conflictregio’s en arme landen.