Kijk op de week van 31 oktober tot 7 novemberHet belangrijkste nieuws van dit moment is de dreigende instorting van de Oekraïense civiele infrastructuur door Russische bombardementen op energiecentrales en waterpompinstallaties.
Rond Kherson is er verwarring over tegenstrijdige berichten over de aftocht van Russische troepen – of toch niet? En intussen kwam de Russische regering met een verklaring waarin ze haar kernwapenbeleid nader toelicht. Puntsgewijs: 1. 25ste Amerikaanse wapenpakket 2. Operatie Kiekeboe 3. Energieoorlog Oekraïne 4. Slag om Kherson. Russische aftocht of een truc? 5. Voedseloorlog 6. Marktmechanisme 7. Kernwapengedoe Guido van Leemput presenteerde deze stand van zaken tijdens de vredesactie op maandag 7 november 2022 tijdens de 36e vredesactie op het Museumplein. |
|
1. 25ste wapenpakket door de VS
Vorige week meldde ik de 24ste Amerikaanse wapenleverantie van dit jaar, 75 miljoen. Afgelopen vrijdag werd daar het 25ste aan toegevoegd, ter waarde van 400 miljoen dollar.
Naast de bekende giften voor de artillerie is er een bijzondere vermelding. Er worden 90 tanks geleverd uit de oude voorraden van Tsjecho-Slowakije, nu Tsjechië. Het gaat om de T-72B tank. Dat is een model dat stamt uit 1969. Inmiddels worden ze volledig opgeknapt met geavanceerde waarnemingsapparatuur, eigentijdse communicatiemiddelen en verbeterde bepantsering. Binnenkort worden de eerste exemplaren aan Oekraïne overgedaan.
De T-72 tank is een serieus aanvalswapen op het slagveld. We mogen dus kennelijk een tankaanval verwachten door Oekraïne. Het is niet de eerste levering van T-72’s aan Oekraïne. In augustus leverde Noord-Macedonië een onbekend aantal van deze tanks.
Tegelijkertijd maakten de VS bekend dat in de militaire structuur een apart hoofdkwartier wordt ingericht dat over de militaire steun aan Oekraïne gaat. Het moet er voor zorgen dat die aandacht niet verslapt. Het hoofdkwartier heet Security Assistance Group-Ukraine, SAG-U in het Pentagons.
2. Operatie Kiekeboe
De Amerikanen maakten bekend dat de 90 T-72-tanks betaald worden door henzelf en …… door Nederland. Vrijdagmiddag maakte minister Ollongren bekend dat Nederland wapens ter waarde van 120 miljoen aan Oekraïne zal geven. De spullen ter waarde van 75 miljoen blijven geheim. De overige 45 miljoen worden uitgegeven aan de tanks die de Amerikanen luid en duidelijk bekend hebben gemaakt. De Nederlandse regering meldt de Tsjechische tanks bekend te maken om de Russen af te schrikken. De waarheid is dat de Amerikanen het al gezegd hebben en er verder niet mee zitten wat de Russen vinden, of de eigen bevolking. De Nederlandse regering speelt kiekeboe met de bevolking. Als de Amerikanen alles bekend maken wordt de vraag nog dringender: Wat zijn die andere spullen voor 75 miljoen?
3. Energieoorlog Oekraïne
Het belangrijkste nieuws van dit moment is toch denk ik, de dreigende instorting van de Oekraïense civiele infrastructuur als gevolg van de Russische bombardementen op energiecentrales en waterpompinstallaties. De burgemeester van Kiev heeft gemeld dat hij hoopt het systeem overeind te kunnen houden, anders zou grootschalige evacuatie van de burgerbevolking noodzakelijk kunnen zijn. Kiev heeft zo’n drie miljoen inwoners.
Vorige week maandag begon er een nieuwe bommenregen op de Oekraïense infrastructuur. Daarbij zou het zijn gegaan om 55 Russische kruisraketten en vijf drones. De Oekraïense regering stelt dat de luchtafweer 44 van die raketten heeft onderschept. (Dat zijn overigens Oekraïense cijfers die niet te controleren zijn, omdat er geen vrije nieuwsgaring is).
De problemen gelden ook voor de watervoorziening. Alle elektriciteitscentrale zijn getroffen, alsmede meer dat 30% van de verdeelstations. Der oplossing is dat de stroom om beurten voor korte tijd, enkele uren beschikbaar is. De autoriteiten in Kiyiv erkennen dat een instorting van de elektriciteitsvoorziening een reëel risico is. Donderdag meldde president Zelensky dat 4,5 miljoen burgers in 11 regio’s waaronder de hoofdstad zonder stroom zitten.
Onduidelijk is wat de gevolgen van deze operaties zijn voor de operationele paraatheid van de Oekraïense krijgsmacht. Staatsgeheim natuurlijk.
4. Slag om Kherson; Russische aftocht of een truc?
Vorige week wapperde plotseling de Oekraïense vlag op het stadhuis van de grote havenstad Kherson. Dat is bezet gebied tot nu toe. Daarnaast verschenen er berichten dat de Russische bezettingsautoriteiten verklaarden dat Russische troepen zich terugtrekken op de oostelijke oever van de Dnipro-rivier. Wat is er aan de hand? Is het een krijgslist of een stille aftocht? Komt er toch een verschrikkelijke slag om Kherson of vertrekken ze in stilte?
De Russische aanvallen bij Bakmoeth, in het midden van het front, gaan door maar hebben geen doorbraak opgeleverd.
5. Voedseloorlog en graandeal
Rusland doet weer mee met de overeenkomst om voedsel uit Oekraïne uit te voeren met schepen over de Zwarte Zee naar Turkije. Dat is de uitslag van overleg op dinsdag en woensdag. De eisen die het had om na opschorting van de overeenkomst weer mee te doen, zijn ingeslikt. Met name de mogelijkheden van Rusland om landbouwproducten en kunstmest (met name een pijpleiding voor ammoniak uit de Oekraïense haven van Pivdennyi, ook bekend in Rusland als Yuzhny) uit te voeren.
Daarbij gaat het, denk ik, ook over Russische uitvoer en ook compensatie voor de sancties op de haven de Oostzeestaten die niet langer door Rusland kunnen worden gebruikt. Dat zijn onderwerpen voor de verlenging van de deal die, nog steeds, op 18 november afloopt. De VN heeft met klem gevraagd de deal te verlengen. In feite gaat het om een politieke nederlaag van Rusland. De politieke schade in Afrikaans en Aziatische landen is te groot.
Afrika en Mali in het bijzonder
Rusland heeft arme (of Afrikaanse) landen nodig in de komende tijd om iets van het Westen gedaan te krijgen. Dat is ook een les in deze oorlog. Afgelopen week werd ook bekend dat Rusland voor 100 miljoen dollar voedsel, kunstmest en brandstof verkoopt aan de militaire junta in Mali. (60.000 ton olieproducten, 30.000 ton kunstmest en 25.000 ton tarwe) Daarmee beconcurreert Rusland de positie van Frankrijk in Mali (en Afrika)
6. Marktmechanisme
Afgelopen week werd in de Tweede Kamer gedebatteerd over de begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Waarom, zo was de vraag van de SP in de Tweede Kamer, gaat bijna alle geleverde voedsel naar Europese landen en niet naar de hongerende landen? Minister Schreinemacher legde uit hoe het werkt in de grote wereld. De prijzen van voedsel op de wereldmarkt zijn gedaald als gevolg van de deal. Dat is goed nieuws. Daardoor is het makkelijker voor de VN om met de beperkte budgetten die ze hebben voedsel te kopen en die aan de hongerende bevolking in diverse Afrikaanse landen te leveren. Het is de marktwerking. Zo veel mogelijk graan moet er op de wereldmarkt te komen door het prijsmechanisme van vraag en aanbod.
7. Kernwapengedoe
Afgelopen woensdag meldde de New York Times dat er half oktober een vergadering van Russische generaals is geweest waar gesproken werd over de inzet van tactische kernwapens. President, Poetin was daar niet bij. Hoe de Amerikanen dat weten en hoe het in de krant kwam zijn interessante vragen. Het ‘afgeluisterde’ Russische nieuws zou een verklaring kunnen zijn van de uitdrukkelijke oproepen van de Amerikaanse president Biden eveneens half oktober; 'don’t, don’t, don’t'.
Nog diezelfde woensdag verscheen een verklaring van de Russische regering waarin het officiële Russische standpunt over de kernwapens wordt uitgelegd. De Russische kernwapendoctrine geldt alleen bij defensieve actie waarbij massavernietigingswapens worden gebruikt óf agressie met conventionele wapens die het bestaan van Rusland in gevaar brengt. Aldus de verklaring.
De huidige situatie is volgens deze verklaring veroorzaakt door onverantwoordelijke acties die gericht zijn op het ondermijnen van de nationale veiligheid van de Russische Federatie. Het beleid moet erop gericht zijn om militaire confrontatie tussen de kernwapenmachten te voorkomen. Daarbij stelt de Russische verklaring dat ‘de nucleaire vijf’ geen gevaarlijke pogingen mogen doen om de vitale belangen van elkaar te bedreigen op het moment van een rand van een gewapend conflict en het uitlokken van gebruik van massavernietigingswapens. Dat kan rampzalige gevolgen hebben.
Is dit nu een geruststellende verklaring?
Graag tot volgende week.
Guido van Leemput is mede-initiatiefnemer van Stop de Oorlog Amsterdam. Hij was eerder mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief
Vorige week meldde ik de 24ste Amerikaanse wapenleverantie van dit jaar, 75 miljoen. Afgelopen vrijdag werd daar het 25ste aan toegevoegd, ter waarde van 400 miljoen dollar.
Naast de bekende giften voor de artillerie is er een bijzondere vermelding. Er worden 90 tanks geleverd uit de oude voorraden van Tsjecho-Slowakije, nu Tsjechië. Het gaat om de T-72B tank. Dat is een model dat stamt uit 1969. Inmiddels worden ze volledig opgeknapt met geavanceerde waarnemingsapparatuur, eigentijdse communicatiemiddelen en verbeterde bepantsering. Binnenkort worden de eerste exemplaren aan Oekraïne overgedaan.
De T-72 tank is een serieus aanvalswapen op het slagveld. We mogen dus kennelijk een tankaanval verwachten door Oekraïne. Het is niet de eerste levering van T-72’s aan Oekraïne. In augustus leverde Noord-Macedonië een onbekend aantal van deze tanks.
Tegelijkertijd maakten de VS bekend dat in de militaire structuur een apart hoofdkwartier wordt ingericht dat over de militaire steun aan Oekraïne gaat. Het moet er voor zorgen dat die aandacht niet verslapt. Het hoofdkwartier heet Security Assistance Group-Ukraine, SAG-U in het Pentagons.
2. Operatie Kiekeboe
De Amerikanen maakten bekend dat de 90 T-72-tanks betaald worden door henzelf en …… door Nederland. Vrijdagmiddag maakte minister Ollongren bekend dat Nederland wapens ter waarde van 120 miljoen aan Oekraïne zal geven. De spullen ter waarde van 75 miljoen blijven geheim. De overige 45 miljoen worden uitgegeven aan de tanks die de Amerikanen luid en duidelijk bekend hebben gemaakt. De Nederlandse regering meldt de Tsjechische tanks bekend te maken om de Russen af te schrikken. De waarheid is dat de Amerikanen het al gezegd hebben en er verder niet mee zitten wat de Russen vinden, of de eigen bevolking. De Nederlandse regering speelt kiekeboe met de bevolking. Als de Amerikanen alles bekend maken wordt de vraag nog dringender: Wat zijn die andere spullen voor 75 miljoen?
3. Energieoorlog Oekraïne
Het belangrijkste nieuws van dit moment is toch denk ik, de dreigende instorting van de Oekraïense civiele infrastructuur als gevolg van de Russische bombardementen op energiecentrales en waterpompinstallaties. De burgemeester van Kiev heeft gemeld dat hij hoopt het systeem overeind te kunnen houden, anders zou grootschalige evacuatie van de burgerbevolking noodzakelijk kunnen zijn. Kiev heeft zo’n drie miljoen inwoners.
Vorige week maandag begon er een nieuwe bommenregen op de Oekraïense infrastructuur. Daarbij zou het zijn gegaan om 55 Russische kruisraketten en vijf drones. De Oekraïense regering stelt dat de luchtafweer 44 van die raketten heeft onderschept. (Dat zijn overigens Oekraïense cijfers die niet te controleren zijn, omdat er geen vrije nieuwsgaring is).
De problemen gelden ook voor de watervoorziening. Alle elektriciteitscentrale zijn getroffen, alsmede meer dat 30% van de verdeelstations. Der oplossing is dat de stroom om beurten voor korte tijd, enkele uren beschikbaar is. De autoriteiten in Kiyiv erkennen dat een instorting van de elektriciteitsvoorziening een reëel risico is. Donderdag meldde president Zelensky dat 4,5 miljoen burgers in 11 regio’s waaronder de hoofdstad zonder stroom zitten.
Onduidelijk is wat de gevolgen van deze operaties zijn voor de operationele paraatheid van de Oekraïense krijgsmacht. Staatsgeheim natuurlijk.
4. Slag om Kherson; Russische aftocht of een truc?
Vorige week wapperde plotseling de Oekraïense vlag op het stadhuis van de grote havenstad Kherson. Dat is bezet gebied tot nu toe. Daarnaast verschenen er berichten dat de Russische bezettingsautoriteiten verklaarden dat Russische troepen zich terugtrekken op de oostelijke oever van de Dnipro-rivier. Wat is er aan de hand? Is het een krijgslist of een stille aftocht? Komt er toch een verschrikkelijke slag om Kherson of vertrekken ze in stilte?
De Russische aanvallen bij Bakmoeth, in het midden van het front, gaan door maar hebben geen doorbraak opgeleverd.
5. Voedseloorlog en graandeal
Rusland doet weer mee met de overeenkomst om voedsel uit Oekraïne uit te voeren met schepen over de Zwarte Zee naar Turkije. Dat is de uitslag van overleg op dinsdag en woensdag. De eisen die het had om na opschorting van de overeenkomst weer mee te doen, zijn ingeslikt. Met name de mogelijkheden van Rusland om landbouwproducten en kunstmest (met name een pijpleiding voor ammoniak uit de Oekraïense haven van Pivdennyi, ook bekend in Rusland als Yuzhny) uit te voeren.
Daarbij gaat het, denk ik, ook over Russische uitvoer en ook compensatie voor de sancties op de haven de Oostzeestaten die niet langer door Rusland kunnen worden gebruikt. Dat zijn onderwerpen voor de verlenging van de deal die, nog steeds, op 18 november afloopt. De VN heeft met klem gevraagd de deal te verlengen. In feite gaat het om een politieke nederlaag van Rusland. De politieke schade in Afrikaans en Aziatische landen is te groot.
Afrika en Mali in het bijzonder
Rusland heeft arme (of Afrikaanse) landen nodig in de komende tijd om iets van het Westen gedaan te krijgen. Dat is ook een les in deze oorlog. Afgelopen week werd ook bekend dat Rusland voor 100 miljoen dollar voedsel, kunstmest en brandstof verkoopt aan de militaire junta in Mali. (60.000 ton olieproducten, 30.000 ton kunstmest en 25.000 ton tarwe) Daarmee beconcurreert Rusland de positie van Frankrijk in Mali (en Afrika)
6. Marktmechanisme
Afgelopen week werd in de Tweede Kamer gedebatteerd over de begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Waarom, zo was de vraag van de SP in de Tweede Kamer, gaat bijna alle geleverde voedsel naar Europese landen en niet naar de hongerende landen? Minister Schreinemacher legde uit hoe het werkt in de grote wereld. De prijzen van voedsel op de wereldmarkt zijn gedaald als gevolg van de deal. Dat is goed nieuws. Daardoor is het makkelijker voor de VN om met de beperkte budgetten die ze hebben voedsel te kopen en die aan de hongerende bevolking in diverse Afrikaanse landen te leveren. Het is de marktwerking. Zo veel mogelijk graan moet er op de wereldmarkt te komen door het prijsmechanisme van vraag en aanbod.
7. Kernwapengedoe
Afgelopen woensdag meldde de New York Times dat er half oktober een vergadering van Russische generaals is geweest waar gesproken werd over de inzet van tactische kernwapens. President, Poetin was daar niet bij. Hoe de Amerikanen dat weten en hoe het in de krant kwam zijn interessante vragen. Het ‘afgeluisterde’ Russische nieuws zou een verklaring kunnen zijn van de uitdrukkelijke oproepen van de Amerikaanse president Biden eveneens half oktober; 'don’t, don’t, don’t'.
Nog diezelfde woensdag verscheen een verklaring van de Russische regering waarin het officiële Russische standpunt over de kernwapens wordt uitgelegd. De Russische kernwapendoctrine geldt alleen bij defensieve actie waarbij massavernietigingswapens worden gebruikt óf agressie met conventionele wapens die het bestaan van Rusland in gevaar brengt. Aldus de verklaring.
De huidige situatie is volgens deze verklaring veroorzaakt door onverantwoordelijke acties die gericht zijn op het ondermijnen van de nationale veiligheid van de Russische Federatie. Het beleid moet erop gericht zijn om militaire confrontatie tussen de kernwapenmachten te voorkomen. Daarbij stelt de Russische verklaring dat ‘de nucleaire vijf’ geen gevaarlijke pogingen mogen doen om de vitale belangen van elkaar te bedreigen op het moment van een rand van een gewapend conflict en het uitlokken van gebruik van massavernietigingswapens. Dat kan rampzalige gevolgen hebben.
Is dit nu een geruststellende verklaring?
Graag tot volgende week.
Guido van Leemput is mede-initiatiefnemer van Stop de Oorlog Amsterdam. Hij was eerder mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief