Kijk op de week van 12 – 19 septemberDe week waarin populaire zangeres Alla Poegatsjova zich tegen Poetin keerde, de Amerikanen nauw samenwerkten met het Oekraïense leger in het recente offensief, en waarin pas gekozen leden van wijk- en deelraden in Moskou en Petersburg openlijk afstand namen van Poetin.
Intussen komen nieuwe gruwelijkheden van de oorlog aan het licht in Lyman. Vanuit het westen worden wapenleveranties opgeschroefd voor de weken die nog resten voordat de gevreesde herfstregens beginnen. De volgende onderwerpen 1- Het Oekraïense succes in de provincie Kharkhov davert nog door 2- De politieke reactie in Rusland 3- Oorlogsmisdaden 4- Beschadiging Oekraïense infrastructuur 5- Bewapenen 6- Massavernietigingswapens 7- Haast Guido van Leemput presenteerde deze stand van zaken tijdens de vredesactie op maandag 19 september 2022 tijdens de 28e vredesactie op het Museumplein. |
|
1. Het Oekraïense succes in de provincie Kharkhov
Uit een reconstructie van het offensief door de New York Times blijkt dat de Oekraïense voorbereidingen in zeer nauwe samenwerking met de Amerikanen zijn gedaan. De Amerikanen leverden ook inlichtingen waaruit werd afgeleid dat Rusland versterkingen uit het noorden naar het zuiden zou sturen.
Oekraïense soldaten hebben volgens Zelensky, gisteren in een toespraak, nu de hele oostoever van de rivier de Oskil in handen genomen. Vorige week was de rivier de grens van het noordelijk front. Als de bewering van Oekraïne klopt hebben ze een gunstige uitgangspositie is voor verdere aanvallen aan het noordelijk front.
2. De politieke reactie in Rusland
In het Westen wordt gehoopt dat deze dreun voor de Russische regering leidt tot Russische inschikkelijkheid. Daar is nog weinig van te merken. Ik meld een paar zaken uit Rusland die van belang kunnen worden. Wat de binnenlandse politieke betekenis is van de nederlaag om de provincie Kharkov valt slecht te peilen. Maar ik heb de volgende gebeurtenissen verzameld.
De militaire nederlaag voltrok zich tussen 8 en 11 september en werd niet gemeld in de Russische media of indirect door middel van leugenachtige mededelingen, zoals ‘hergroepering’. De geoefende kritische burger weet dat er dan iets aan de hand is.
Op zondag 11 september waren er provinciale verkiezingen in Rusland. In 14 Russische regio’s werden nieuwe regionale hoofden verkozen, in andere regio’s werden gemeenteraadsleden verkozen. In vijf stadsregio’s waaronder Moskou werden gemeenteraad- of deelraadverkiezingen gehouden. Er werden zeker 30 mensen gearresteerd. Poetins partij ‘Verenigd Rusland’ haalde een grote overwinning. Dus daaruit valt geen kritiek af te leiden, behalve dat oppositionele kandidaten niet meededen of gearresteerd.
Toch is er nu kritiek in de openbaarheid gekomen. Net vóór de verkiezingen kwam er kritiek van enkele vijf jaar eerder verkozen leden van wijkraden in Moskou. ‘Poetin moet weg’, stellen zij, want alles gaat mis. Het Bruto Binnenlands Product is niet verdubbeld, het minimumloon is ondanks verwachtingen niet gestegen en goede werknemers (intelligente hardwerkende mensen) verlaten massaal Rusland en de beloofde stabiliteit is weg. Toch was er in de brief wel degelijk een verwijzing naar de oorlog. ‘Uw retoriek en die van uw ondergeschikten is intolerant en agressief wat er toe heeft geleid dat ons land terug is gegaan in het tijdperk van de Koude Oorlog. Rusland is weer gevreesd en gehaat en we dreigen de wereld weer met kernwapens. Daarom moet u weg.’
Enkele dagen later verklaarden 18 verkozen leden, met naam en toenaam, van stadsdeelraden in zowel Moskou en Petersburg dat zij vinden dat Poetins acties schadelijk zijn voor de toekomst van Rusland en zijn burgers. Daarom willen ook zij dat hij aftreedt.
In de afgelopen maanden hebben velen het land verlaten (vorige week meldde Olga Karach uit Wit-Rusland dat ook tijdens onze bijeenkomst hier). Tienduizenden. Ze doen dat om allerlei politieke redenen en mogelijk ook om een mogelijke dienstplicht te ontlopen. Volgens tellingen van de juridische hulporganisatie OVD-info zijn sinds het begin van de oorlog 16.427 demonstranten gearresteerd tijdens protesten in 151 Russische steden.
In de week vóór de aanval in Kharkov, maar wel al tijdens het gemelde tegenoffensief in Kherson, meldde zich de dissidente oligarch Mikhail Khodorkovsky in de publieke opinie. Dat was ter gelegenheid van zijn boek ‘The Russian Conundrum’. Khodorkovsky werd heel rijk in de jaren 90 maar wenste zich niet te onderwerpen aan Poetin en kwam daarom tien jaar (2003 – 2013) in de gevangenis terecht. Nu roept hij vanuit Londen Russen op de oorlogsinspanningen van de regering te saboteren.
Khodorkovsky stelt dat de oorlog het programma van de Russische oppositie bepaalt en dat daarbij ‘gewapend verzet’ niet moet worden uitgesloten. Nadrukkelijk geen terroristische acties, zegt ie, maar wel anti-oorlogsgraffiti op muren en het saboteren van de aanvoer per trein van goederen naar de oorlog en ook het afbranden van dienstplichtbureaus.
En tenslotte gisteren werd bekend dat de Willeke Alberti van Rusland afstand heeft genomen van de oorlog. Alla Poegatsjova heeft op Instagram gemeld dat zij tegen de oorlog in Oekraïne is. Ze zegt dat "onze mannen" sterven voor fictieve doelen "die van ons land een paria maken en het leven van onze burgers bemoeilijken". Poegatsjova heeft op Instagram ruim 3,4 miljoen volgers. Dat zal wel tellen. Terug naar het front.
3. Oorlogsmisdaden
De berichten uit de bevrijde stad Lyman over martelingen en honderden executies (440 wordt genoemd) van Oekraïners tonen de waanzin en gruwelen van deze oorlog. Ondertussen ontkent Rusland alles, ‘propaganda’ is hun zwakke verweer. Dat alles zal de Oekraïners niet milder stemmen. Geef ze eens ongelijk.
4. Schade aan infrastructuur
Als reactie op de nederlaag en de slechte staat van de Russische landmacht in Oekraïne voert Rusland zware beschietingen uit op Oekraïense infrastructuur om zowel de opbouw van aanvoer van middelen te vertragen als om angst aan te jagen.
Dat heeft er vannacht toe geleid dat een raket insloeg op een paar honderd meter van een kerncentralecomplex bij de stad Joezjno-Oekrajinsk. De centrale zelf heet Pivden-Oekraïnsk. De eerste berichten zeggen dat het goed is afgelopen, maar ook dit is een feit dat druipt van waanzin.
5. Bewapenen
De afgelopen week heeft, behalve de Russische escalatie, nog een paar patronen te zien gegeven. Dat is de enorme bewapening van Oekraïne en de belofte van Westerse landen om daar aan te voldoen. Onderhandelaars zijn kansloos en worden gehoond.
Opnieuw hebben de VS een wapenpakket aan Oekraïne beloofd. Het gaat om wapens ter waarde van 600 miljoen dollar en het zijn de typen munitie en materiaal die de Oekraïners hebben geholpen aan de overwinning in de slag om de provincie Kharkov, aldus de verder vage berichtgeving. Ik was de tel kwijt geraakt van het aantal van dergelijke ‘pakketten’ maar volgens de Amerikaanse regering was het de 21ste keer dat zo’n maatregel is genomen. En volgens deze bron, hebben de Amerikanen een bedrag besteed van 15,1 miljard dollar. Maar niet alleen de VS leveren nieuwe wapens.
De Duitse regering is bereid infanteriegevechtsvoertuigen van het type Dingo en twee meervoudige raketwerpers van het type MARS II te leveren. Van de levering van Leopard-2 tanks waar sprake van was is afgezien. In de Duitse regering leven tegenstellingen hierover. De Groenen willen meer leveren dan de iets voorzichtiger SPD.
De conclusie hiervan is dat de bewapening in een enorm tempo doorgaat.
6. Massavernietigingswapens
Eigenlijk vind ik het grote nieuws van het weekend de waarschuwing van de Amerikaanse president Biden dat Rusland geen kernwapen of chemische wapens moet inzetten. Dont’t, don’t, zei Biden toen hem de vraag gesteld werd over de inzet van massavernietigingswapens. Of er concrete inlichtingen zijn die wijzen op het gebruik van dit soort wapens, of dat hier een propaganda-actie werd uitgevoerd valt niet vast te stellen, maar het klinkt heel ernstig.
De vernietiging van een kerncentrale is als het laten ontploffen van een vuile bom. Dat alles is niet denkbeeldig, zoals dat heet, reëel en superlink.
7. Haast
Het is een beetje cliché als over Oost-Europa en oorlog wordt gepraat. Het weer. We moeten op het weer letten. Het Oekraïense offensief moet rekening houden met de herfstregens (Raspoetitsa, een zee van modder) en de Oekraïense legerleiding heeft al laten weten voor de ‘eerste sneeuw’ meer militaire resultaten te willen boeken. Dus de Oekraïners hebben haast.
Na het succes in het noorden staan de doelen voor het zuiden nog steeds op het programma. Op korte termijn zijn dat de herovering van de kerncentrales van Zaporizja, het afsnijden van de Russische troepen uit Marioepol en het terugdringen van Rusland achter de Dnipro-rivier in Kherson. Het op militaire wijze heroveren van sinds 2014 verloren gegaan gebied wordt nu ook mogelijk geacht. Inclusief het heroveren van de Krim.
De oorlog is nog lang niet voorbij en de waarschuwingen iedere week voor escalatie gelden ook deze week. Graag tot volgende week.
Guido van Leemput is fractiemedewerker van de SP in de Tweede Kamer en mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief
Uit een reconstructie van het offensief door de New York Times blijkt dat de Oekraïense voorbereidingen in zeer nauwe samenwerking met de Amerikanen zijn gedaan. De Amerikanen leverden ook inlichtingen waaruit werd afgeleid dat Rusland versterkingen uit het noorden naar het zuiden zou sturen.
Oekraïense soldaten hebben volgens Zelensky, gisteren in een toespraak, nu de hele oostoever van de rivier de Oskil in handen genomen. Vorige week was de rivier de grens van het noordelijk front. Als de bewering van Oekraïne klopt hebben ze een gunstige uitgangspositie is voor verdere aanvallen aan het noordelijk front.
2. De politieke reactie in Rusland
In het Westen wordt gehoopt dat deze dreun voor de Russische regering leidt tot Russische inschikkelijkheid. Daar is nog weinig van te merken. Ik meld een paar zaken uit Rusland die van belang kunnen worden. Wat de binnenlandse politieke betekenis is van de nederlaag om de provincie Kharkov valt slecht te peilen. Maar ik heb de volgende gebeurtenissen verzameld.
De militaire nederlaag voltrok zich tussen 8 en 11 september en werd niet gemeld in de Russische media of indirect door middel van leugenachtige mededelingen, zoals ‘hergroepering’. De geoefende kritische burger weet dat er dan iets aan de hand is.
Op zondag 11 september waren er provinciale verkiezingen in Rusland. In 14 Russische regio’s werden nieuwe regionale hoofden verkozen, in andere regio’s werden gemeenteraadsleden verkozen. In vijf stadsregio’s waaronder Moskou werden gemeenteraad- of deelraadverkiezingen gehouden. Er werden zeker 30 mensen gearresteerd. Poetins partij ‘Verenigd Rusland’ haalde een grote overwinning. Dus daaruit valt geen kritiek af te leiden, behalve dat oppositionele kandidaten niet meededen of gearresteerd.
Toch is er nu kritiek in de openbaarheid gekomen. Net vóór de verkiezingen kwam er kritiek van enkele vijf jaar eerder verkozen leden van wijkraden in Moskou. ‘Poetin moet weg’, stellen zij, want alles gaat mis. Het Bruto Binnenlands Product is niet verdubbeld, het minimumloon is ondanks verwachtingen niet gestegen en goede werknemers (intelligente hardwerkende mensen) verlaten massaal Rusland en de beloofde stabiliteit is weg. Toch was er in de brief wel degelijk een verwijzing naar de oorlog. ‘Uw retoriek en die van uw ondergeschikten is intolerant en agressief wat er toe heeft geleid dat ons land terug is gegaan in het tijdperk van de Koude Oorlog. Rusland is weer gevreesd en gehaat en we dreigen de wereld weer met kernwapens. Daarom moet u weg.’
Enkele dagen later verklaarden 18 verkozen leden, met naam en toenaam, van stadsdeelraden in zowel Moskou en Petersburg dat zij vinden dat Poetins acties schadelijk zijn voor de toekomst van Rusland en zijn burgers. Daarom willen ook zij dat hij aftreedt.
In de afgelopen maanden hebben velen het land verlaten (vorige week meldde Olga Karach uit Wit-Rusland dat ook tijdens onze bijeenkomst hier). Tienduizenden. Ze doen dat om allerlei politieke redenen en mogelijk ook om een mogelijke dienstplicht te ontlopen. Volgens tellingen van de juridische hulporganisatie OVD-info zijn sinds het begin van de oorlog 16.427 demonstranten gearresteerd tijdens protesten in 151 Russische steden.
In de week vóór de aanval in Kharkov, maar wel al tijdens het gemelde tegenoffensief in Kherson, meldde zich de dissidente oligarch Mikhail Khodorkovsky in de publieke opinie. Dat was ter gelegenheid van zijn boek ‘The Russian Conundrum’. Khodorkovsky werd heel rijk in de jaren 90 maar wenste zich niet te onderwerpen aan Poetin en kwam daarom tien jaar (2003 – 2013) in de gevangenis terecht. Nu roept hij vanuit Londen Russen op de oorlogsinspanningen van de regering te saboteren.
Khodorkovsky stelt dat de oorlog het programma van de Russische oppositie bepaalt en dat daarbij ‘gewapend verzet’ niet moet worden uitgesloten. Nadrukkelijk geen terroristische acties, zegt ie, maar wel anti-oorlogsgraffiti op muren en het saboteren van de aanvoer per trein van goederen naar de oorlog en ook het afbranden van dienstplichtbureaus.
En tenslotte gisteren werd bekend dat de Willeke Alberti van Rusland afstand heeft genomen van de oorlog. Alla Poegatsjova heeft op Instagram gemeld dat zij tegen de oorlog in Oekraïne is. Ze zegt dat "onze mannen" sterven voor fictieve doelen "die van ons land een paria maken en het leven van onze burgers bemoeilijken". Poegatsjova heeft op Instagram ruim 3,4 miljoen volgers. Dat zal wel tellen. Terug naar het front.
3. Oorlogsmisdaden
De berichten uit de bevrijde stad Lyman over martelingen en honderden executies (440 wordt genoemd) van Oekraïners tonen de waanzin en gruwelen van deze oorlog. Ondertussen ontkent Rusland alles, ‘propaganda’ is hun zwakke verweer. Dat alles zal de Oekraïners niet milder stemmen. Geef ze eens ongelijk.
4. Schade aan infrastructuur
Als reactie op de nederlaag en de slechte staat van de Russische landmacht in Oekraïne voert Rusland zware beschietingen uit op Oekraïense infrastructuur om zowel de opbouw van aanvoer van middelen te vertragen als om angst aan te jagen.
Dat heeft er vannacht toe geleid dat een raket insloeg op een paar honderd meter van een kerncentralecomplex bij de stad Joezjno-Oekrajinsk. De centrale zelf heet Pivden-Oekraïnsk. De eerste berichten zeggen dat het goed is afgelopen, maar ook dit is een feit dat druipt van waanzin.
5. Bewapenen
De afgelopen week heeft, behalve de Russische escalatie, nog een paar patronen te zien gegeven. Dat is de enorme bewapening van Oekraïne en de belofte van Westerse landen om daar aan te voldoen. Onderhandelaars zijn kansloos en worden gehoond.
Opnieuw hebben de VS een wapenpakket aan Oekraïne beloofd. Het gaat om wapens ter waarde van 600 miljoen dollar en het zijn de typen munitie en materiaal die de Oekraïners hebben geholpen aan de overwinning in de slag om de provincie Kharkov, aldus de verder vage berichtgeving. Ik was de tel kwijt geraakt van het aantal van dergelijke ‘pakketten’ maar volgens de Amerikaanse regering was het de 21ste keer dat zo’n maatregel is genomen. En volgens deze bron, hebben de Amerikanen een bedrag besteed van 15,1 miljard dollar. Maar niet alleen de VS leveren nieuwe wapens.
De Duitse regering is bereid infanteriegevechtsvoertuigen van het type Dingo en twee meervoudige raketwerpers van het type MARS II te leveren. Van de levering van Leopard-2 tanks waar sprake van was is afgezien. In de Duitse regering leven tegenstellingen hierover. De Groenen willen meer leveren dan de iets voorzichtiger SPD.
De conclusie hiervan is dat de bewapening in een enorm tempo doorgaat.
6. Massavernietigingswapens
Eigenlijk vind ik het grote nieuws van het weekend de waarschuwing van de Amerikaanse president Biden dat Rusland geen kernwapen of chemische wapens moet inzetten. Dont’t, don’t, zei Biden toen hem de vraag gesteld werd over de inzet van massavernietigingswapens. Of er concrete inlichtingen zijn die wijzen op het gebruik van dit soort wapens, of dat hier een propaganda-actie werd uitgevoerd valt niet vast te stellen, maar het klinkt heel ernstig.
De vernietiging van een kerncentrale is als het laten ontploffen van een vuile bom. Dat alles is niet denkbeeldig, zoals dat heet, reëel en superlink.
7. Haast
Het is een beetje cliché als over Oost-Europa en oorlog wordt gepraat. Het weer. We moeten op het weer letten. Het Oekraïense offensief moet rekening houden met de herfstregens (Raspoetitsa, een zee van modder) en de Oekraïense legerleiding heeft al laten weten voor de ‘eerste sneeuw’ meer militaire resultaten te willen boeken. Dus de Oekraïners hebben haast.
Na het succes in het noorden staan de doelen voor het zuiden nog steeds op het programma. Op korte termijn zijn dat de herovering van de kerncentrales van Zaporizja, het afsnijden van de Russische troepen uit Marioepol en het terugdringen van Rusland achter de Dnipro-rivier in Kherson. Het op militaire wijze heroveren van sinds 2014 verloren gegaan gebied wordt nu ook mogelijk geacht. Inclusief het heroveren van de Krim.
De oorlog is nog lang niet voorbij en de waarschuwingen iedere week voor escalatie gelden ook deze week. Graag tot volgende week.
Guido van Leemput is fractiemedewerker van de SP in de Tweede Kamer en mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief